از عرصه پژوهش و پژوهشگران کشور به صورت متوازن حمایت می‌کنیم

به گزارش خبرنگار سیتنا، دکتر نصرت الله ضرغام رییس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی امروز طی یک نشست خبری در جمع اهالی رسانه، با اشاره به تاریخچه شکل گیری این صندوق اظهار کرد: شورای پژوهش های علمی کشور در سال 1368 برای سیاستگذاری پژوهشی در کشور ایجاد شد. بعد از اتمام ماموریت این شورا با توجه به تاکیداتی که مقام معظم رهبری داشتند تلاش هایی صورت گرفت تا زمینه شکوفایی استعدادهای برتر کشور و حمایت از پژوهش و پژوهشگران فراهم شود.

وی افزود: در این راستا به مطالعه بنیادهای علم کشورهای مختلف پرداخته شد و 20 کشور مورد ارزیابی قرار گرفتند که در نهایت اساسنامه ای جهت حمایت از تحقیقات در کشور تدوین شد. این اساسنامه در سال 1382 مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت و بعد از ابلاغ آن اولین رئیس صندوق دکتر فرهادی تعیین شدند. از همان زمان تلاش بر این بود که نام این مجموعه بنیاد ملی علمایران باشد اما در شورای عالی انقلاب نام صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران در اولویت قرار گرفت.

افزایش روز به روز بهره گیری از ظرفیت های انسانی و مالی
دکتر ضرغام به وظایف صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی اشاره کرد و گفت: هدف این است تا از ظرفیت های موجود در کشور و خارج از کشور و به طور کلی ظرفیت های موجود در کل دنیا برای توسعه علمی و در کنار آن توسعه ملی کشوربهره گرفته شود و خوشبختانه این ظرفیت ها به توجه به نگاه های کلانی که وجود دارد چه به لحاظ انسانی و چه به لحاظ مالی روز به روز در حال افزایش است.

رییس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی همچنین ابراز کرد: ما یک برنامه راهبردی یا به عبارت بهتر یک نگاه راهبردی به امر پژوهش، فناوری و فعالیت های صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران داشتیم که در غالب این برنامه راهبردی و نگاه ملی بتوانیم از ظرفیت های موجود استفاده کرده و توانمندی های داخل کشور را برای انجام پژوهش به شیوه ها و روش های مطالعه شده مورد استفاده قرار دهیم تا به نتایج مطلوب دست یابیم.

گسترش ارتباطات بین المللی با دیپلماسی علمی
وی با بیان اینکه ما واحد دیپلماسی علمی را برای گسترش ارتباطات بین المللی ایجاد کرده ایم، بیان کرد: کمک گرفتن و کمک رساندن به توسعه علم جهانی و معرفت هردو مدنظر ما است. بنابراین در داخل کشور هم اولین کاری که انجام شد این بود که اولویت های تحقیقاتی مشخص شد که منابع ما برای انجام کدام تحقیقات استفاده شود و کدام تحقیقات برای ما تحقیقات کاربردی و راهبردی است. در همین زمینه کارگروه های مختلفی نیز تشکیل شد.

رییس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی ادامه داد: در کنار این موارد ما همیشه اعتقاد داریم که هماهنگی و ارتباط و همکاری با سازمان های مختلف علمی و اجرایی و تولیدی و خدماتی و اجتماع این ها و ارتباط این ها به یقین راندمان و نتیجه کار ما را بهتر می کند و همچنین اسناد بالادستی هم که وجود دارد برای تجمع این برنامه ها و این سرمایه گذاری ها و ارتباط این ها با یک نگاه و اجرای اکوسیستمی بوده است که همه این ها باید جمع شوند و جامعیت داشته باشند که خروجی موفق و با بهره وری مناسب داشته باشند.

حمایت متوازن از پژوهش در کشور
ضرغام با اشاره به چشم انداز این صندوق بیان کرد: قصد ما این است که بتوانیم از کل پژوهش کشور و پژوهشگران به صورت متوازن حمایت بکنیم. به همین جهت در تلاش هستیم تا از این امکاناتی که نظام فراهم کرده است تمام پژوهشگران ما به تناسب ظرفیت و توانمندی شان بهره بگیرند. بنابراین یکی از کمک هایی که اصحاب رسانه در این عرصه می تواند داشته باشند, اطلاع رسانی است.

وی همچنین گفت: ما بسیار تلاش کردیم تا از نوع حمایت ها، میزان حمایت ها و سیاست های حمایتی مان ایرانی ها در داخل و خارج از کشور مطلع شوند اما همیشه ارزیابی ما این بوده که اطلاع رسانی در حد انتظار نبوده است و خیلی از افراد هستند که به لحاظ ظرفیت و توانمندی علمی در سطح بسیار خوبی هستند اما مطلع نیستند. علاوه بر اینکه گاهی ما نشست هایی با خبرنگاران داریم تصمیم گرفته ایم به دانشگاه های معتبر کشور هم برویم و در میان دانشجوها و اساتید حضور پیدا کرده و اطلاع رسانی کنیم که هم آن ها بتوانند از حمایت های ما بهره بگیرند وهم ما بتوانیم از کمک های آن ها به صورت پژوهشگر و داور و به صورت حضور در کارگروه های تخصصی استفاده کنیم.

حضور 32 هزار پژوهشگر و هیئت علمی در داخل کشور
رییس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی در بخش دیگری از این نشست به میزان حضور پژوهشگران در داخل کشور اشاره و بیان کرد: در حال حاضر حدود 32 هزار پژوهشگر و هیات علمی داخل کشور و بخشی در خارج کشور با ما در ارتباط هستند و بنا داریم این رقم را افزایش دهیم. به یقین ظرفیت کشور 2 برابر این رقم است و تلاش ما این است تا این آمار را برسانیم به ظرفیتی که کشور دارد تا همه پژوهشگران بتوانند ازحمایت های صندوق بهره بگیرند. در همین راستا به دانشگاه های مختلفی رفتیم و بازخورد این حرکت ما بازخورد مناسبی بوده است. در همین مدت کوتاه 17 هزار مورد پژوهشگر و هیات علمی با پر کردن پرسش نامه‌های مورد نظر اعلام همکاری کردند.ما برای اینکه بتوانیم از ظرفیت های خارج کشور نیز استفاده بکنیم کرسی های پژوهشی و پسا دکتری و گرنت پژوهشی را برای خارج از کشور هم تعریف کرده ایم.

استفاده از منابع مالی در کنار منابع انسانی داخل و خارج کشور
ضرغام افزود: بنابراین ما تصمیم داریم که ضمن استفاده از منابع انسانی داخل و خارج کشور از منابع مالی نیز بهره ببریم. منابع مالی داخل کشور با توجه به اینکه بودجه ما دولتی است طبق اساسنامه می تواند تنوعی در بودجه داشته باشد و صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران به دنبال ایجاد این تنوع است زیرا باور دارد که در کشور این ظرفیت وجود دارد. یکی دیگر از اقدامات ما در این عرصه این بود که حتی به دنبال این رفتیم که از بنیادهای فرهنگی هم کمک دریافت کنیم. کمک به امر پژوهش توسط مردم و بنیادها نشانه رشد اجتماعی آن جامعه است. بنابراین ما به نوعی با این حرکت خود فرهنگسازی هم می کنیم.

وی با تاکید بر اهمیت استفاده از منابع مالی در پیشرفت پژوهش در کشور ابراز کرد: در کنار این موارد در حال انعقاد کردن قراردادهایی با سازمان های مختلف اعم از دولتی و عمومی و غیردولتی هستیم و چند هدف را دنبال می کنیم. ابتدا اینکه کار پژوهشی انجام شود و نتایجش در اختیار این ها قرار بگیرد و برای اینکه این اتفاق بیفتد شرط ما این است که اولویت های تحقیقاتی سازمان مشخص شود. ما به دنبال این هستیم که منابعی که برای تحقیقات استفاده می شود بروز و ظهور در رشد توسعه ملی کشور داشته باشد.

ضرغام در خصوص قرادادهای منعقد شده توسط صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی گفت: ما با وزارت بهداشت و درمان قرارداد بستیم و 70 درصد هزینه را آن ها پرداخت می کنند یعنی با این قرارداد توان ما هم به لحاظ منابع مالی بالا می رود. هم اکنون در حال انعقاد قراردادی با سازمان محیط زیست هم هستیم و مراحل نهایی را طی می کنیم. همچنین در حال بستن قرارداد با ستاد اجرایی فرمان امام هستیم برای اینکه بتوانیم خدمات پژوهشی ارائه دهیم.

امضای تفاهمنامه با بنیاد علم آلمان
رییس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی به امضای تفاهم نامه با بنیاد علم آلمان اشاره کرد و توضیح داد: در این خصوص منتظر بودیم تا تغییر نام ما ابلاغ شود زیرا وقتی صندوق گفته می شود یک مقدار استنباط بانک و رنت و سود می شود و این اصطلاح برای آن ها خیلی ملموس نیست. خوشبختانه این پروسه در شورای عالی انقلاب فرهنگی طی شد و باید خدمت رئیس جمهور محترم ارسال شود. به محض ابلاغ این نام با همه بنیاد های دنیا مکاتبه خواهیم کرد.

وی با تاکید بر اینکه ایران 6/1 درصد تولید علم جهان را دارد که حامی 1 درصد از این تولید علم صندوق حمایت از پژوهشگران بوده است، ابراز کرد: امید می رود در رابطه با تجاری سازی یافته های علمی هم بتوانیم اعداد و ارقامی متناسب با جمعیت کشور داشته باشیم. حدود 1 درصد جمعیت دنیا را ایران دارد و باید در زمینه تبدیل علم به ثروت که سیاست کلی نظام است و در اسناد بالادستی هم به زیبایی آمده است تلاش کنیم.

رییس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی در ادامه این نشست خبری اظهار کرد: صندوق در این زمینه مرکز توسعه نوآوری را ایجاد کرده است. در حال حاضر بررسی های لازم صورت گرفته و شرایط کشور لحاظ شده است. همچنین 90 درصد کار انجام شده و آیین نامه های مرتبط تدوین شده است. کار مرکز توسعه نوآوری به این صورت است که پژوهشگر که صاحب یافته پژوهشی است در کنار یک شرکت صنعتی و تولیدی با حضور یک مربی کار خود را آغاز کند. این ها می توانند ایده های علمی را به محصول تبدیل کنند و در پروسه تبدیل علم به ثروت کارآفرینی هم انجام دهند چیزی که ما به خصوص برای فارغ التحصیلان مستعد کشور نیاز داریم که بتوانند در این پروسه ها وارد شوند و اشتغال پیدا کنند و از علم و آموخته شان در کشور بهره مند شویم.

ضرغام با اشاره به اهمیت اشتغال‌زایی برای پژوهشگران و توسعه کارآفرینی در این بخش بیان کرد: شرکت ها دانش بنیان که مورد حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار می گیرد در همین راستای تبدیل یافته های علمی به محصولات و اشتغال فارغ التحصیلان است. سیاست نظام و دولت این است که بدنه دولت کوچک شود و دولت بیشتر به کار حاکمیتی بپردازد و تصدیگری را واگذار بکند. اصل 44 قانون اساسی نیز که در همین زمینه است هم برای آموش عالی ما و هم برای کسانی که تحصیل می کنند پیام دارد. اجرای این سیاست نظام و قانون مذکور در سیاست تربیت نیروی انسانی هم تاثیر می گذارد. بنابراین شرکت های دانش بنیان و حرکتی که برای ایجاد شرکت های VCیا همان شرکت های سرمایه گذار ریسک پذیر در حال انجام است در جهت توسعه این اقدامات است.در برنامه ششم پیش بینی می کنم که به لحاظ حقوقی و قانونی این شرکت های سرمایه گذار ریسک پذیر جایگاه خود را پیدا کنند.

وی با تاکید بر اینکه ما هم در حوزه تولید علم ورود پیدا کرده ایم و هم در حوزه تجاری سازی در حال ورود هستیم اضافه کرد: البته نه به این معنی که ما تجاری سازی بکنیم بلکه ما این مراکز نوآوری را در مراکز علمی ایجاد می کنیم و به مدت 12 سال از آن ها حمایت خواهیم کرد برای اینکه این ها بتوانند یافته های پژوهشی را به محصول تبدیل کنند. ما هم برای تحقیقات بنیادی و هم برای تحقیقات کاربردی هزینه می کنیم و ارتباط ما با سازمان های دولتی و غیر دولتی و عمومی بر این اساس است که بتوانیم تحقیقات کاربردی را انجام دهیم اما تحقیقات راهبردی را به نوعی دیگر به انجام برسانیم.

ضرغام با اشاره به اشکال کمک های صندوق حمایت از پژوهشگران و نوآوران کشور گفت: ما کرسی های پژوهشی را داریم. این کرسی ها به اساتید برجسته و دانشمندان ایرانی که دارای تخصص ویژه ای هستند تعلق می گیرد و به مدت 10 سال اینها تحت پوشش حمایتی صندوق قرار می گیرند. همچنین در رابطه با مسائل اساسی کشورمان در رابطه با ایمپلنت ها کرسی تعریف کرده ایم. تا کنون 21 کرسی تحت عنوان کرسی صندوق به دانشمندان حتی در زمینه علوم انسانی اعطا کرده ایم. همچنین برای علمی کردن زبان فارسی کرسی پژوهشی را به مرحوم دکتر شهیدی داده بودیم که اکنون یکی از همکاران وی این کار را دنبال می کند. البته 69 کرسی پژوهشی هم تحت عنوان جایزه علامه طباطبائی و جایزه شهید آوینی هم از طریق بنیاد نخبگان به اساتید برجسته داده شده است.

خروجی خوب کرسی های پژوهشی
رییس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی در ادامه ابراز کرد: کرسی هایی که ما اعطا کرده ایم خروجی بسیار خوبی داشته است. 334 مقاله ارزشمند به علاوه دستاوردهای فناورانه و تربیت دانشجو در مقطع دکتری و چاپ و تالیف کتاب از جمله این اقدامات است و این سیاست ما در رابطه با کرسی ها ادامه پیدا خواهد کرد. هر روشی که ما به کار می گیریم هرسال ارزیابی می کنیم و از خودمان نقد می کنیم و به دنبال جایگزینی راه های بهتر می گردیم تا پویایی در کار ایجاد کنیم زیرا اعتقاد داریم که اگر یک روند را ادامه دهیم و حالت ایستایی پیدا کنیم هیچ تحولی نمی توانیم در مجموعه مان ایجاد کنیم. هر ساله روش ها و شیوه های ما دوباره ارزیابی مجدد می شود و کشورهای دیگر بررسی می شوند و از تجارب آن ها استفاده می کنیم تا این منابعی که در اختیار داریم خروجی مناسبی بدهد و بهره وری ما به حد اعلا برسد.

وی به واگذاری پسا دکتری و اعطای گرنت پژوهشی به عنوان دیگر اقداماتی که صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران اشاره و اظهار کرد: برای این که تحقیقات را وارد نیازهای جامعه بکنیم و متناسب با نیازهای جامعه کار تحقیقاتی و پژوهشی صورت بگیرد 13 کارگروه تشکیل داده ایم که هر کارگروه موظف شده است 10 موضوع تعیین بکند و 130 موضوع نیز از طریق پرتال صندوق اطلاع رسانی خواهد شد که در نتیجه کار تحقیقاتی انجام شود و نتایج آن در اختیار کشور قرار بگیرد.البته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور نیز از طرح های کلان حمایت می کنند.

ضرغام از تعریف یک کرسی پژوهشی برای دریاچه ارومیه سخن گفت و ادامه داد: به نظر من یک حرکت زیبایی در آنجا در حال انجام است. در رابطه با مسائل دریاچه ارومیه و موضوعات زیست محیطی و اجتماعی و ...یک مجموعه ای از افراد متخصص دور هم جمع شده اند و مسئله از زوایای مختلف نگاه می کنند و راهکار جامعی را ارائه می دهند. بنابراین با همکاری دانشگاه شریف و سازمان حفاظت از محیط زیست و DFG آلمان یک کرسی برای احیای دریاچه ارومیه اختصاص دادیم.

حمایت از اختراعات دانشگاهی و غیردانشگاهی
رییس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی همچنین گفت: کار دیگری که صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور انجام می دهد ثبت اختراعات مخترعین دانشگاهی و غیر دانشگاهی است. ما 38 اختراع را در خارج از کشور حمایت کردیم و ثبت شده است. 8 مورد آن ها به فروش رفته و 54 مورد هم در کارگروعپتنت ما مصوب شده و در حال طی کردن پروسه لازم است. تصمیم داریم طیف مخاطبینمان را با اطلاع رسانی گسترش دهیم. ما به دنبال این هستیم که علم و نوآوری و اختراعات ما در تولید ناخالص کشور جای خود را باز کند.

ضرغام به ارتباط و هماهنگی های لازم با وزارت خانه های مختلف کشور اشاره کرد و افزود: این حسن ارتباطات به ما کمک می کند که کل انرژی مان جمع شود و ظرفیت بیشتری برای انجام کارهای بزرگتر و موثرتر برای نظام و مردم عزیز کشورمان داشته باشیم. البته صندوق ابعاد فرهنگی را نیز مدنظر دارد و پرتال آن در یک بخش خود تحت عنوان پژوهش، تعالی و کمال این مسئله را دنبال می کند که اگر این این 3 عنصر در کنار هم باشند این دنیا را برای مردم زیبا می کنند. مدیریتی که صندوق دارد مدیریت باز است. بدنه ما کوچک است و این تصمیم خود صندوق است در حالیکه کل افراد صاحبنظر می توانند در سیاست ها مدیریتی ما اظهار نظر و نقد کنند و پیشنهاد دهند و ما نیز استفاده خواهیم کرد.

ثروت اصلی، منابع انسانی آموزده دیده است
رییس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی همچنین اظهار کرد: ثروت اصلی ما منابع انسانی آموزش دیده ما است که پایه و اساس آن ها از خانواده شروع می شود. کاری که بنیاد نخبگان دنبال می کند این است که زمینه تولد بچه های مستعد را فراهم کند. در مدارس و دانشگاه ها و سایر مراکز بنیاد به دنبال شناسایی استعدادهای برجسته است تا این ها را حمایت بکند تا در خدمت کشور عزیزمان و بشریت قرار بگیرد. همیشه ایران در جهان حرکت آفرین بوده و حرکت زیبای معرفتی را هم ایجاد کرده است.

وی در اشاره به آمار گرنت های ارائه شده توسط صندوق تصریح کرد: هم بنیاد نخبگان و هم صندوق گرنت ارائه می کند و اینک هماهنگی هایی نیز در حال صورت گرفتن است تا این کارها به صورت مشترک انجام شود. ما تاکنون 36 گرنت اعطا کرده ایم که تصمیم بر توسعه این میزان داریم.

ضرغام در خصوص بودجه صندوق در سال آینده ادامه داد: بودجه ما از 4 میلیارد شروع شده است و امسال به حدود 14 میلیارد رسیده است و برای سال آینده نیز حدود 16 درصد افزایش در نظر گرفته شده است اما من یقین دارم که منابع ما زیاد خواهد شد. اکنون میزان قراردادهایی که بستیم حدود 80 میلیارد تومان است و ما می خواهیم این فرهنگ ایجاد شود که به تحقیقات و مراکز پژوهشی مردم کمک کنیم.

رییس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی در پایان گفت: صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران تمام کارهای خود را با اسناد بالادستی و سیاست های ابلاغی پژوهش و فناوری تطبیق می دهد و اعتقاد دارد که این هماهنگی و تبعیت از سیاست های کلان برای تحقق بهتر و سریع تر اهداف کمک می کند. بنابراین ما خود را پیوسته با کل مجموعه می دانیم.

انتهای پیام