شبکه ملی اطلاعات در مسیر بازتعریف؛ از اصلاح اسناد تا فعال‌سازی راهبری فرادستگاهی

به گزارش خبرنگار سیتنا، دکتر وحید یزدانیان، معاون توسعه شبکه ملی اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در نشست تشکل‌های همسو بیش از ۲۰ تشکل حوزه فاوا با اشاره به ارزیابی‌های انجام‌شده از روند توسعه شبکه ملی اطلاعات، گفت: یکی از مشکلات اصلی این حوزه، خودِ مفهوم و نحوه تبیین شبکه ملی اطلاعات است. ورود حاکمیت به این موضوع در سال‌های گذشته به‌درستی انجام نشده و همین مساله باعث شده این شبکه در میان کاربران و بدنه جامعه، مفهومی محبوب تلقی نشود.

به گفته وی، در ذهن بخشی از جامعه، شبکه ملی اطلاعات به‌عنوان شبکه‌ای تحمیلی و جایگزین دسترسی عادی به اینترنت شکل گرفته و این برداشت نادرست، هم اجرای پروژه را دشوار کرده و هم اعتماد عمومی را کاهش داده است.

ارزیابی‌ها چه می‌گویند؟ پیشرفت حاکمیتی، ضعف در اعتماد و کاربری

معاون توسعه شبکه ملی اطلاعات با اشاره به گزارش‌های مرکز ملی فضای مجازی، تصریح کرد: محورهایی که ماهیت کاملاً حاکمیتی دارند، مانند استقلال‌پذیری، پیشرفت مناسبی داشته‌اند، اما هر جا به مؤلفه‌های استفاده، کاربری و اعتماد نزدیک می‌شویم، ضعف‌ها به‌وضوح نمایان می‌شود.

وی افزود: این شکاف نشان می‌دهد که توسعه فنی بدون توجه به اعتمادسازی و مشارکت کاربران، نمی‌تواند موفقیت شبکه ملی اطلاعات را تضمین کند.

بودجه دولتی و غیبت بخش خصوصی

یزدانیان با اشاره به ساختار تأمین مالی شبکه ملی اطلاعات، گفت: به دلیل نگاه غالب حاکمیتی، اعتبارات توسعه این شبکه عمدتاً دولتی بوده است. طبیعی است وقتی یک مفهوم نتواند محبوبیت اجتماعی ایجاد کند، بخش خصوصی نیز تمایلی به سرمایه‌گذاری در آن نخواهد داشت.

وی خاطرنشان کرد: همین مسئله موجب شده برخی محورهای مهم از جمله بومی‌سازی، در ارزیابی‌ها رتبه و امتیاز مطلوبی نداشته باشند.

لزوم شفاف‌سازی دستاوردهای بومی‌سازی

معاون توسعه شبکه ملی اطلاعات یکی از برنامه‌های پیشنهادی خود را برگزاری رویدادی برای نمایش دستاوردهای بومی‌سازی عنوان کرد و گفت: در سه سال گذشته اتفاقات مهمی در لایه‌های سخت‌افزار، نرم‌افزار، خدمات، سرویس و حتی محتوا رخ داده، اما تصویر روشنی از داشته‌های موجود نداریم.

به گفته وی، برگزاری چنین رویدادی می‌تواند به شفاف‌سازی ظرفیت‌ها و ایجاد شناخت مشترک میان دولت و فعالان بخش خصوصی کمک کند.

تشکیل شورای عالی راهبری با ریاست معاون اول رئیس‌جمهور

یزدانیان با تأکید بر ماهیت فرادستگاهی شبکه ملی اطلاعات از تشکیل شورای عالی راهبری این شبکه به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور خبر داد و گفت: با ورود مستقیم دکتر عارف، امکان راهبری مؤثر دستگاه‌های مختلف فراهم شده است.

وی افزود: جلسات این شورا به‌صورت ماهیانه برگزار می‌شود و با توجه به جایگاه و اعتبار معاون اول رئیس‌جمهور، امکان هماهنگی با دستگاه‌های اجرایی و حتی نهادهای فرا‌قوه‌ای مانند صداوسیما، قوه قضاییه و سایر نهادها نیز وجود دارد.

کندی یک‌سال‌ونیم گذشته و تلاش برای افزایش سرعت

معاون توسعه شبکه ملی اطلاعات با اشاره به مشکلات اجرایی انباشته‌شده در حدود یک تا یک‌ونیم سال گذشته گفت: این مسائل باعث کاهش سرعت فعالیت‌ها شده، اما امیدواریم با سازوکارهای جدید، چرخ توسعه دوباره با شتاب بیشتری به حرکت درآید.

بازنگری اسناد شبکه ملی اطلاعات؛ فاصله با تحولات فناوری

یزدانیان با اشاره به اسناد بالادستی شبکه ملی اطلاعات گفت: این شبکه سه نقطه عطف مهم در سال‌های ۱۳۹۲، ۱۳۹۵ و ۱۳۹۸ داشته، اما این اسناد در مقایسه با تحولات امروز اکوسیستم ICT فاصله معناداری دارند.

وی افزود: در این اسناد اثری از هوش مصنوعی، شبکه‌های نسل جدید، بازارهای نوظهور و فناوری‌های جدید دیده نمی‌شود و بازنگری آن‌ها با همکاری مرکز ملی فضای مجازی در دستور کار قرار گرفته است.

درخواست برای حضور نظام‌مند تشکل‌ها در تصمیم‌سازی

معاون توسعه شبکه ملی اطلاعات بر ضرورت استفاده ساختاریافته از نظرات بخش خصوصی تأکید کرد و گفت: باید ارتباطی نظام‌مند میان تشکل‌ها و کارگروه‌های فنی ایجاد شود تا نظرات بخش خصوصی در بررسی اسناد، گزارش‌ها و طراحی‌ها لحاظ شود.

وی افزود: تصمیم‌سازی‌های موردی و غیرسیستماتیک در سال‌های گذشته نیازمند اصلاح است و حضور تشکل‌ها می‌تواند به افزایش دقت، اجماع و کیفیت اسناد نهایی کمک کند.

هدف نهایی؛ شکل‌گیری بازار و زیست‌بوم اقتصادی

یزدانیان در پایان تأکید کرد: توسعه پایدار شبکه ملی اطلاعات بدون شکل‌گیری بازار و مشارکت جدی بخش خصوصی امکان‌پذیر نیست. هدف ما ایجاد تعامل مستمر، اعتماد متقابل و فراهم‌سازی زمینه حضور فعال تشکل‌ها و سرمایه‌گذاران در توسعه این شبکه است.

انتهای پیام

خبرنگار:سارا استوار

عکاس: سهند بیژن نیا