ببینید| ظرفیت‌سازی برای حضور موثر بخش خصوصی در صنعت فضایی کشور

دکتر وحید یزدانیان، رئیس پژوهشگاه فضایی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار سیتنا پیرامون حضور بخض خصوصی در صنعت فضایی کشور، گفت: اکوسیستم صنعت فضایی در جریان است، بعضی از ماهواره ها و فعالیت ها، حاکمیتی است که حدود 30 درصد است و 70 درصد فعالیت ها اقتصادی است، وقتی حوزه فعالیت اقتصادی تعریف می کنیم، حتما در این حوزه بخش خصوصی می تواند نقش عمده ای داشته باشد.

رئیس پژوهشگاه فضایی، اظهار کرد: در صنعت فضایی اتفاقی که افتاده این است که ما پیشروی داشتیم، که خوب هم بوده، ولی به این معنا بوده که برخی زمین ها را فتح کردیم و جلو رفتیم، اما برای این زمین های فتح شده کاری انجام نداده ایم. 

یزدانیان، افزود: مثلا در ماهواره سنجشی، به دانش آن دسترسی پیدا کردیم و ماهواره های سنجشی نیز داریم، اما چه اتفاقی افتاده است؟ در این زمینه بدنه هایی که حضور دارند تا تجاری شوند نداریم و فرهنگ سازی هم نشده است و اگر از بخش خصوصی هم وارد شدند، علاقه مندی خود آن بخش بوده است.

وی، گفت: وقتی موضوعی اقتصادی است و ابعاد آن در جهان میلیارد دلاری است، در چنین بازاری به نظر می رسد ظرفیت خوبی برای ورود بخش خصوصی وجود دارد.

رئیس پژوهشگاه فضایی، اظهار کرد: در حوزه ماهواره ای در مدارهای لئو، بخش خصوصی حضور دارد و دولت نقشی ندارد و صاحبان کسب و کارها طراحی می کنند و می سازند و در حوزه پرتاب بعضا وارد می شوند و بر اساس آن کسب و کار شکل می گیرد؛ در برخی ماهواره ها که کاربردهای خاص دارند، حاکمیت ورود می کند.

یزدانیان، خاطرنشان کرد: دولت نقش تسهیل گر دارد تا مشارکت بخش خصوصی ایجاد شود و نکته بعدی این است که بعضا برخی زیرساخت های آزمون و تست و فعالیت های آزمایشگاهی وجود دارد و زیرساخت ها تکلیف حاکمیت است آنها را فراهم کند.

وی، ادامه داد: بحث آزمون و تست در حوزه ماهواره مهم است، وقتی ماهواره ساخته و ارسال می شود که شرایط فشاری و جوی خاص است و در معرض تابش های الکترومغناطیسی خاص و دماهای خاص قرار می گیرد و این شرایط شبیه سازی می شود و کارکردهای آن در زمین تست می شود که این همان بستر آزمون و تست است؛ این بستر که روی زمین شرایط فضا را ایجاد می کند و هزینه فراوانی می خواهد، اقدام حاکمیت است که همان تسهیل گری است.

وی در پاسخ به دیگر سوال سیتنا مبنی بر اینکه آیا بخش خصوصی می تواند در حوزه طراحی و ساخت وارد شود؟ گفت: حتما و همین الان هم فعالیت هایی بر اساس علاقه مندی ها انجام می شود و حتی سال ها پیش قراردادهایی را با دانشگاه ها برای طراحی و ساخت ماهواره ها داشتیم که برخی شرکت های دانش بنیان شکل گرفت و علی رغم اینکه ضعف این حوزه است که تبلیغی نشده و اکوسیستم شکل نگرفته، بخش خصوصی تمایل به مشارکت دارد.

یزدانیان در پاسخ به این سوال سیتنا که کدام قسمت بخش خصوصی می تواند در حوزه فضایی وارد شود و آیا تشکل خاصی داریم؟ افزود: تشکل خاص و مشخصی در حوزه فضایی نداریم، اما مثلا در نهاد صنفی کمیته و کمیسیون و انجمن هایی شکل گرفته، اما اینکه مشابه سندیکای مخابرات شکل گرفته باشد خیر چنین بدنه هایی نداریم و نیازمند این هستیم که این مجموعه ها شکل بگیرند و تاثیرگذار باشند.

خبرنگار: زهرا طاهری

تصویربردار: سهند بیژن نیا