دکتر وحید یزدانیان، رئیس پژوهشگاه فضایی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار سیتنا پیرامون حضور بخض خصوصی در صنعت فضایی کشور، گفت: اکوسیستم صنعت فضایی در جریان است، بعضی از ماهواره ها و فعالیت ها، حاکمیتی است که حدود 30 درصد است و 70 درصد فعالیت ها اقتصادی است، وقتی حوزه فعالیت اقتصادی تعریف می کنیم، حتما در این حوزه بخش خصوصی می تواند نقش عمده ای داشته باشد.

رئیس پژوهشگاه فضایی، اظهار کرد: در صنعت فضایی اتفاقی که افتاده این است که ما پیشروی داشتیم، که خوب هم بوده، ولی به این معنا بوده که برخی زمین ها را فتح کردیم و جلو رفتیم، اما برای این زمین های فتح شده کاری انجام نداده ایم. 

یزدانیان، افزود: مثلا در ماهواره سنجشی، به دانش آن دسترسی پیدا کردیم و ماهواره های سنجشی نیز داریم، اما چه اتفاقی افتاده است؟ در این زمینه بدنه هایی که حضور دارند تا تجاری شوند نداریم و فرهنگ سازی هم نشده است و اگر از بخش خصوصی هم وارد شدند، علاقه مندی خود آن بخش بوده است.

وی، گفت: وقتی موضوعی اقتصادی است و ابعاد آن در جهان میلیارد دلاری است، در چنین بازاری به نظر می رسد ظرفیت خوبی برای ورود بخش خصوصی وجود دارد.

رئیس پژوهشگاه فضایی، اظهار کرد: در حوزه ماهواره ای در مدارهای لئو، بخش خصوصی حضور دارد و دولت نقشی ندارد و صاحبان کسب و کارها طراحی می کنند و می سازند و در حوزه پرتاب بعضا وارد می شوند و بر اساس آن کسب و کار شکل می گیرد؛ در برخی ماهواره ها که کاربردهای خاص دارند، حاکمیت ورود می کند.

یزدانیان، خاطرنشان کرد: دولت نقش تسهیل گر دارد تا مشارکت بخش خصوصی ایجاد شود و نکته بعدی این است که بعضا برخی زیرساخت های آزمون و تست و فعالیت های آزمایشگاهی وجود دارد و زیرساخت ها تکلیف حاکمیت است آنها را فراهم کند.

وی، ادامه داد: بحث آزمون و تست در حوزه ماهواره مهم است، وقتی ماهواره ساخته و ارسال می شود که شرایط فشاری و جوی خاص است و در معرض تابش های الکترومغناطیسی خاص و دماهای خاص قرار می گیرد و این شرایط شبیه سازی می شود و کارکردهای آن در زمین تست می شود که این همان بستر آزمون و تست است؛ این بستر که روی زمین شرایط فضا را ایجاد می کند و هزینه فراوانی می خواهد، اقدام حاکمیت است که همان تسهیل گری است.

وی در پاسخ به دیگر سوال سیتنا مبنی بر اینکه آیا بخش خصوصی می تواند در حوزه طراحی و ساخت وارد شود؟ گفت: حتما و همین الان هم فعالیت هایی بر اساس علاقه مندی ها انجام می شود و حتی سال ها پیش قراردادهایی را با دانشگاه ها برای طراحی و ساخت ماهواره ها داشتیم که برخی شرکت های دانش بنیان شکل گرفت و علی رغم اینکه ضعف این حوزه است که تبلیغی نشده و اکوسیستم شکل نگرفته، بخش خصوصی تمایل به مشارکت دارد.

یزدانیان در پاسخ به این سوال سیتنا که کدام قسمت بخش خصوصی می تواند در حوزه فضایی وارد شود و آیا تشکل خاصی داریم؟ افزود: تشکل خاص و مشخصی در حوزه فضایی نداریم، اما مثلا در نهاد صنفی کمیته و کمیسیون و انجمن هایی شکل گرفته، اما اینکه مشابه سندیکای مخابرات شکل گرفته باشد خیر چنین بدنه هایی نداریم و نیازمند این هستیم که این مجموعه ها شکل بگیرند و تاثیرگذار باشند.

خبرنگار: زهرا طاهری

تصویربردار: سهند بیژن نیا