سیستم های مدیریت محتوا (Content Management System) چیست؟

با توجه به حضور و استفاده عموم مردم از محیط های مجازی و الکترونیکی که یکی از آنها فضای مجازی اینترنت می باشد و لزوم داشتن ابزاری مناسب (سخت افزاری و نرم افزاری) برای ایجاد فضای مناسب برای استفاده تمامی سطوح، نیاز به یک آموزش و پس از آن داشتن یک نرم افزار مناسب برای مدیریت و درج  این مطالب در اینترنت می باشد.

سیستم های مدیریت محتوا (CMS) این امکان را به افراد متعدد می دهد که در اینترنت بتوانند سایت های مورد نظر خود را پشتیبانی نمایند.

تعریف
CMS برنامه های نرم افزاری روی سرور هستند که  به مدیر سایت اجازه می دهند تا محتوای سایت را بدون نیاز به طراحی دوباره سایت تغییر دهد قالب آماده برای صفحات و طیف وسیعی از امکانات را اکثر CMSها در ورژن های مختلف و با قابلیت های مختلف به بازار عرضه می شوند که قابلیت بروزرسانی اطلاعات در همه مشترک است  بلکه کارشان مدیریت اطلاعات یک سایت است.
بعضی از این سیستم های مدیریت محتوا برای راه اندازی سایت هایی از جمله خبری، شخصی و بعضی برای سیستم های فروشگاهی و ... قابل استفاده می باشند و از مزایای کلی  این سیستم ها oper source بودن و انعطاف پذیری اشاره کرد که آن ها را می توان به سلیقه خود  تغییر داد و از قابلیت ایجاد فرم برای دریافت اطلاعات کاربران، مدیریت اطلاعات فرستاده شده توسط کاربران و تایید اطلاعات، بهینه سازی تصاویر آپلود شده، ایجاد فرم برای دریافت اطلاعات کاربران و نیز دارای پانل مدیریتی با امکانات فوق العاده برای مدیریت تمام جوانب سایت شما از قبیل کامپوننت‎ها، ماژول ها، افزونه ها، سیستم خبرنامه الکترونیکی و صدها امکانات فوق العاده برای توانمند کردن و زیبا سازی سایت ها مختلف ... می توان نام برد.

معرفی
از سامانه های مدیریت محتوا فارسی و تاریخچه آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

- دیتا لیف انجمن (datalifengeen)
دیتالایف انجین ، یکی از برترین سیستم ‌های مدیریت محتوای فارسی می ‌بـاشد که از سـال 2004 شروع بکار کرده، و تا به الآن توانسته نظر بسیاری از کاربران شبکه ارتباطی را به خودش جلب کند. این سیستم قدرتمند توسط یک تیم زبردست روسیه‌ای نوشته و به دنیای بزرگ شبکه ارتباطی ارائه شده‌ است، یکی از خصوصیت ‌های عالی این سیستم که می‌توانید وب سایت خود را از یک پرتال ساده به وب هاستینگ، فروشگاه اینترنتی و یا... تبدیل کنید.

دیتالایف انجین برخلاف ظاهری ساده، دارای محتوایی پیشرفته و حرفه ای می باشد و کار کردن با آن بسیار ساده است. حتی کسانی هم که سررشته ای از برنامه نویسی یا دیگر مسائل مربوط به این موضوع ندارند می توانند به دلخواه سیستم را خود تنظیم و براحتی از آن استفاده کنید. http://www.datalifeengine.ir

- جوملا (joomla)
یکی از قدرتمندترین و پرطرفدار ترین سیستم های مدیریت محتوای وب است که در شهریور ماه سال 1384 جهت بهره‌گیری و انتقال تکنولوژی نرم افزارهای آزاد و پوشش برخی خلاءها و نیـازهای موجود کشـور آغاز و توسط کارشناسان و متخصصین گروه جوملا فارسی ، اجرا و پشتیبانی شده است.
این نرم افزار دارای بیش از 7000 سرویس و امکانات ویژه‌ای است که تعدادی از بهترین آنها توسط این گروه تولید، بومی سازی و آماده بهره برداری گردیده که از منوی امکانات در دسترس عموم قرار دارد. این پروژه از شهریور ماه سال 1386 با هدف توسعه هرچه بیشتر نرم‌افزارهای متن باز (Open Source)، با حمایت مالی و معنوی شرکت نوید ایرانیان فعالیت‌های خود را در دوره جدید آغاز کرده است. سیستم مدیریت محتوای جوملا با شماره‌ شناسایی 102830 در معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری، شورای عالی انفورماتیک کشور ثبت گردیده است. http://www.joomla.ir

-  ورد پرس (wordpress)
ورد پرس توسط مت مولوگ بنیان گذاری شده است و هم اکنون با تاسیس شرکت Automattic در حال گسترش این نرم افزار و پروژه های موازی آن مانند Akismet می باشند.
وردپرس با زبان برنامه نویسی محبوب و قدرتمند PHP نوشته شده و از قدرت MySQL استفاده می کند. وردپرس یک نرم افزار متن باز (Open Source) می باشد و بر مبنای اجازه نامه GPL یا Gnu Public License منتشر می شود بنابراین اجازه‌نامه تمامی موارد استفاده از وردپرس کاملا رایگان می باشد، همچنین شما می توانید وردپرس را با خیال راحت تغییر دهید و به عنوان سکویی برای پروژه های خود به کار گیرید. http://wp-persian.com

- راش (RashCMS)
سیستم مدیریت محتوای راش با یک مقاله آموزشی تحت عنوان "آموزش ساخت سی ام اس خبری" مورخ 9 تیر 1387 شروع به فعالیت کرد. اولین نسخه سیستم مدیریت محتوای راش در یک وبلاگ تحت عنوان rsh news cms منتشر شد.
Rashcms این امکان را به شما می دهد که نرم افزار وبلاگ را بر روی هاست خود نصب کنید و از امکانات بی نظیر آن استفاده نمایید . یکی دیگر از امکانات منحصر به فرد Rash داشتن قابلیت ماژول نویسی است به طوری که با داشتن اندک دانشی از برنامه نویسی Php میتوانید یک وب سایت اختصاصی با امکانات شخصی راه اندازی کنید و در نهایت با توجه به استقبال گسترده و پس از بحث ها و مشورت های صورت گرفته نام "راش" به دلایلی نظیر تناسب معنایی و نزدیکی آن با نام پیشین انتخاب شد. http://www.rashcms.com

در این مقاله سعی شد مختصر آشنایی با برخی از این نوع سیستم ها داشته باشیم و شما می توانید با مراجعه به سایت http://persiancms.ir  با آنها آشنا شود.

برخی از امکانات
مدیریت کامپوننت‎ها: کامپوننت ( Component) در زبان فارسی ، مولفه و ترکیب دهنده معنی شده است.
کامپوننت به سیستم های دیگری نیز می گویند که به صورت اختصاصی برای  مدیریت محتوا های انتخابی شما برنامه نویسی شده و از بخش مدیریت می توان آنها را نصب کرد. به عنوان مثال کامپوننت سیستم گالری تصاویر ، که خود یک سیستم مجزا هست و بعد از نصب می توان یک این قابلیت را به سایت خود بدهیم ، اما برنامه نویسان طوری این سیستم را طراحی کرده اند که تنها بر روی محیط خاص آن CMS قابل استفاده می باشند .همچنین نصب آن بسیار ساده انجام می پذیرد.

مدیریت ماژول ها:
ماژول یک بخش قابل نصب و قابل استفاده مجدد است که برای نمایش محتوا یا انجام یک عملیات خاص استفاده می شود. هر ماژول فراهم آورنده بخشی مجزا از قابلیت هایی است که میتوانید با نصب آن ماژول در پرتال، به صفحات وب سایت خود اضافه کنید. در واقع محتوا و طرح کلی صفحات بوسیله ماژول ها و چیدمان آنها در صفحه تامین می شود.

بیش از 5000 ماژول از شرکت های تولید کننده مختلف خارجی که طیف گسترده ای از قابلیت های عملیاتی لازم، از یک ماژول html ساده تا ماژول های پیشرفته ای مثل فروشگاه، اخبار و غیره را تحت پوشش قرار می دهند، در فروشگاه‎های خرید و فروش این ابزار ها مانند www.snowcovered.com موجود می باشد و ابزار های رایگان نیز در سایت هایی مثل www.dnnforg.com موجودند.

مدیریت افزونه ها:
افزونه ها برنامه های کاربردی هستند که برای ارائه بهتر مطالب و امکانات سایت است. اگر امکانات پیش فرض CMS برای کار شما کافی نیست یا دوست دارید امکانات سایت خود را گسترش دهید، می توانید از افزونه های استفاده کنید. یکی از قابلیت های این سیستم های بستر مناسب برای توسعه است که موجب شده افزونه های فراوانی برای آنها ساخته شود. مثلا تا کنون بیش از 7300 افزونه فقط برای سیستم  جوملا به ثبت رسیده است که اکثر آنها رایگان است. بنابراین به احتمال زیاد آنچه ممکن است نیاز داشته باشید پیشتر آماده شده است و نیز بعضی از این افزونه ها بومی سازی (فارسی) شده است.

در ادامه خاطر نشان کنم علاقه مندان جهت استفاده از این سیستم ها و راه اندازی و در نهایت طراحی یک سایت دلخواه می توانند با تهیه یک هاست و دامنه و انتخاب یکی از سیستم های مدیریت محتوای را انتخاب کرده و بعد از دانلود آن از سایت مربوطه آن را بر روی سایت خود نصب نمایند.
امیرشفیعی وفا - سیتنا