بدون شک تا زمانیکه هنوز استفاده از تکنولوژی نسل سوم تلفن همراه در سطح جامعه فراگیر نشده است باید بحث فرهنگ‌سازی آن جدی گرفته شود و عایدی‌های مالی در اولویت برنامه قرار نگیرد.

به گزارش سیتنا به نقل از 9 دی، باز هم  ورود یک فن آوری جدید بدون رعایت مقدمات و بایسته های فرهنگی و بومی آن موجب ایجاد دغدغه و نگرانی و حساسیت در علاقمندان و دغدغه مندان فرهنگ اسلامی ایرانی ما شده است.

اردیبهشت ماه سال 1389 بود که خبر موافقت با پروانه فعالیت اپراتور سوم تلفن همراه ایران شنیده شد و به این ترتیب شرکت تامین تله کام وابسته به شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی – شستا – موفق شد این امتیاز را از آن خود کند.

زمان دریافت این امتیاز ۳۱ مرداد ماه سال ۸۹ اعلام شد و قراربود این اپراتور در فرصت ۹ ماهه، بهره برداری تجاری از این شبکه را با پیش شماره 0920 مخصوص سیم‌کارت‌های دائمی و 0921 مخصوص سیم‌کارت‌های اعتباری و دیتا آغاز کند. اما از آن تاریخ، بهره  برداری این شبکه بارها به تعویق افتاد به نحوی که در ابتدا قرار بود این خدمات تا پایان اردیبهشت ۱۳۹۲ در انحصار این شرکت باشد که این انحصار مجدداً تا پایان شهریور ۱۳۹۳ تمدید گردید. علت این امتیاز انحصاری، رشد و در دست گرفتن سهم خوبی از بازار ارتباطات کشور بود تا این اپراتور تازه متولد شده نیز توان رقابت با رقبایش داشته باشد.

حال با راه اندازی تقریبی خدمات نسل سوم تلفن همراه مانند مکالمه تصویری و اختصاص پهنای باند تا یک مگابیت بر ثانیه، که عللی مانند تشدید تحریم ها علیه کشورمان نیز در آن دخیل بوده است، واکنشهای مختلفی نیز به استفاده از قابلیتهای این اپراتور اعم از نبود پیوست فرهنگی و فرهنگ سازی همزمان تا کند بودن ارائه خدمات و نبود پوشش سراسری وآنتن دهی ضعیف صورت گرفته است که مهمترین آنها اعلام نظر فقهی مراجع عظام تقلید درباره مفسده انگیز بودن این امکانات در شرایط فعلی جامعه است. برای بررسی بهتر زوایای این موضوع نگاهی به استدلالهای موافقان و مخالفان استفاده از نسل سوم گوشی های همراه داریم: 

عدم رعایت حدود شرعی

یکی از اصلی ترین دغدغه های مطروحه اخیر در انتقاد از رایتل امکان عدم رعایت حدود شرعی در تماس تصویری است البته  امکان تماس تصویری هم اکنون نیز از طریق اینترنت با پهنای باند محدود (128 کیلو بایت بر ثانیه) با نرم افزارهای خاص بر روی تلفن های همراه و نیز از طریق وب کم بر روی یارانه شخصی و لب تاپ وجود دارد. اما اجتماعی کردن و فراگیر شدن و نیز عدم ارائه پیوست فرهنگی و نیز راههای قانونی اعمال آن موجبات نگرانی را در پی داشته است. سایت 598 در گزارشی در اینباره می نویسد: با توجه به اهمیت حریم بین زن و مرد نامحرم در اسلام، با آمدن این اپراتور تمام مرزها، حریم و درونی ها مفهوم خود را از دست می دهند و امکان تهدید نوامیس مسلمین به وجود می آید. این اپراتور، زمینه دسترسی به گناه را برای فاسدان هموار می‌نماید. علاوه بر این، وسیله وسوسه انگیزی برای به فساد کشیده شدن دختران و پسران می باشد.

با توجه به امکان استفاده آسان از این وسیله برای ارتکاب گناه، نگرانی ها و استرس های پدران و مادران صد چندان می شود. همچنین این اپراتور باعث تشدید سوء ظن همسران به یکدیگر شده و در نتیجه منجر به سست شدن بنیان خانواده ها می گردد.

البته این مطلب مقدمه استفتاء صورت گرفته از مراجع تقلید نیز هست. استفتائی که با نظر چند تن از مراجع بزرگ خبرساز شد. حضرات آیات نوری همدانی، مکارم شیرازی،‌ علوی گرگانی و سبحانی در پاسخ، مفاسد این نوع ارتباط را بیشتر از فواید آن برشمردند و بر ضروری نبودن آن تاکید کردند. در پاسخ آیت الله مکارم شیرازی به این استفتاء آمده است: به یقین مفاسد این کار از فوائد آن بیشتر است و منشأ مفاسد جدیدی در جامعه ما که متاسفانه درگیر مفاسد مختلفی است خواهد شد و با توجه به این که ضرورتی برای اصل این کار نیست بنابراین شرکتهای خصوصی و دولتی باید از آن خودداری کنند و مکلفین نیز باید از خرید آن خودداری نمایند.

پس از استفتاء از مراجع، بحث های پیرامون حریم خانواده و خطرات رایتل در این زمینه بالا گرفت و صدای مخالفان در مجلس هم به گوش رسید. و تعدادی از نمایندگان به رئیس جمهور و وزیر اطلاعات به منظور جلوگیری از راه‌اندازی اپراتور تلفن همراه رایتل تذکر دادند.

آسیب‌هایی قابل پیشگیری

اما محمد سلیمانی، رئیس کمیته فناوری‌های نوین مجلس شورای اسلامی، که سابقه وزارت در حوزه ارتباطات را نیزدارد درباره تلفن‌های همراه تصویری می گوید: هر فناوری مزایا و معایبی دارد و ما باید تلاش کنیم این دو را کنار هم قرار دهیم و مدیریت درستی داشته باشیم تا مزایا بیشتر و معایب کاهش یابد. آن چیزی که ساخته دست بشر است، قطعاً قابلیت مدیریت همه‌جانبه را دارد، اما باید از همان ابتدا درست پیش رفته و جلوی هرگونه سهل‌انگاری گرفته شود. در حال حاضر، تلفن همراه با امکان انتقال تصویر یکی از خدماتی است که در سطح جهان ارائه می‌شود. در کشور ما نیز چنین خدماتی شکل گرفته است و با مدیریت صحیح می‌توان از آن بهینه استفاده کرد.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت نهم تصریح کرد: به واسطه این تکنولوژی می‌توان ارتباطات صوتی تصویری و امکان سهولت انتقال تصویر از متن را داشته باشیم. انتقال سریع اطلاعات، قابلیتی است که بشر همیشه دنبالش بوده و آرمان‌هایی است که بشر می‌خواهد به آن برسد. وی بیان کرد: بخش چالش‌برانگیز که در یک رسانه تصویری می‌تواند رخ دهد، خطرات فرهنگی، بزهکاری، جعل اسناد و موارد دیگری است که می‌توان این‌ها را در شبکه تلفن همراه مدیریت کرد. البته این موضوع را به خاطر داشته باشیم که در شبکه تلفن همراه هر خطی دارای صاحب نام و شناسه کامل است و ریز به ریز اتفاقات قابل پیگیری است و نگرانی کمتری می‌توانیم داشته باشیم، همچنین در این سیستم، امکان انتشار حجیم مطالب از یک نقطه به نقاط مختلف در تعداد قابل توجه، امکان‌پذیر نیست.

وی افزود: معایب تلفن همراه تصویری، حداقلی و محدود است و حتی می‌توان با معایب آن مبارزه کرد. بنابراین به جای اینکه بیاییم خود را از این تکنولوژی محروم کنیم، بهتر است با مدیریت درست از آن بهره‌مند شویم و اپراتور را مجبور و ملزم کنیم تا سازوکار سالم‌تری را فراهم کند.

رایتل در شورای عالی فضای مجازی

به گزارش سیتنا، علیرضا شاه میرزایی عضو شورای عالی فضای مجازی در زمینه آخرین وضعیت سرویس تماس تصویری اپراتور رایتل می گوید: بحث‌های اولیه ای در شورای عالی فضای مجازی مطرح شده که به طور جدی در دستور کار قرار نگرفته است و دلیل آن نیز این است که برای این شرکت قبلا مجوزی در زیرمجموعه دولت و با تصویب مجلس صادر شده بود اما در حال حاضر نمایندگان مجلس که این مجوز را صادر کرده اند نسبت به مفاد این پروانه نارضایتی دارند و معتقدند که مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات خواسته های مجلس را اجابت نمی کند. بر این اساس شورای عالی فضای مجازی از مجلس خواسته است که تغییر ترکیب کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات را که در ذیل وزارت ارتباطات فعالیت می کند در دستور کار قرار دهد.

به گفته وی فعالیت این کمیسیون مربوط به حوزه شبکه و ارتباطات می شود و سازمان هایی که عضو آن هستند نمی توانند برای محتوای فضای مجازی نظر بدهند. در این راستا از مجلس و دولت خواسته شده است که مصوبات این بخش را تغییر دهند چرا که برای مثال در حوزه رایتل برخی مصوبات کامل نیست و تمامی ابعاد موضوع دیده نشده است در عین حال باید قوانین مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات هرچند سال یکبار تغییر یابد.

شاه میرزایی خاطر نشان کرد: راه اندازی یک اپراتور در دنیا 6 ماه به طول می انجامد اما در کشور ما بیش از سه سال برای راه اندازی شبکه اپراتور سوم زمان تلف شده است و این طول زمانی قابل توجیه نبوده و در شأن کشور نیست. بر این اساس مجلس باید اختیارات کمیسیون تنظیم مقررات را صریحا مشخص کند.

توضیحات رایتل

اما از دیگر سو مدیران شرکت رایتل هم پس از طرح نگرانی‎هایی در مورد عدم رعایت شئونات اسلامی در مکالمات تصویری و بحث رعایت محرم و نامحرم به ارائه توضیحاتی در این باره پرداخته و خاطرنشان کرده اند: رعایت مسائل فرهنگی از ابتدا دغدغه خود این اپراتور هم بوده است. شاهین آرپناهی  مدیر کل برند و ارتباطات رایتل گفت:‌ دغدغه‌ای که دوستان در مجلس درباره آن صحبت کرده‌اند، دغدغه‌ای است که می‌توان آن را در ارتباط با هر فن‌آوری جدیدی که وارد بازار می‌شود احساس کرد.

وی ادامه داد: بحث استفاده صحیح از 3G نیز به همین شکل است و در این میان باید به این نکته هم توجه داشت که ارتباط تصویری در رایتل برای اولین بار ارائه نشده و پیش از این از طریق اینترنت هم امکان ارتباط تصویری وجود داشته است.

وی ادامه داد: در ارتباط با فن‌آوری‌های نوین همواره می‌توان دو نوع برخورد به کار گرفت که یکی از این برخوردها برخورد سلبی است یعنی بگوییم به دلیل آن‌که ممکن است از این موارد استفاده نادرستی صورت بگیرد، دسترسی به آن‌ها را محدود کنیم. اما می‌توان برای استفاده از تمامی تکنولوژی‌ها بحث فرهنگ‌سازی را نیز پیش گرفت.

آرپناهی با اشاره به صحبت‌های مقام معظم رهبری یادآور شد: همان طور که ایشان هم اشاره کردند می‌توان پیوست فرهنگی را مورد توجه قرار داد و ما نیز به همین سمت حرکت می‌کنیم،‌ از ابتدا موضوعات فرهنگی یکی از دغدغه‌های مهم خود ما هم بود و به همین دلیل سعی کردیم همواره در این زمینه اطلاع‌رسانی کنیم و اکنون حتی تبلیغات ما هم به مباحث فرهنگی و اخلاقی توجه ویژه‌ای داشته است.

مدیر کل برند و ارتباطات رایتل ادامه داد: یکی از برداشت‌هایی که می‌تواند صورت بگیرد آن است که ما همزمان با توسعه، شبکه فرهنگ‌سازی را نیز در دستور کار قرار بدهیم تا بدین واسطه دسترسی مردم همراه با آموزش‌های بیش‌تر باشد که این مساله از دو سال پیش از دغدغه‌های اصلی ما در رایتل بوده است.

وی همچنین یادآور شد: امیدواریم به جای برخوردهای سلبی برخوردهای فرهنگی مورد توجه قرار بگیرند اما با این وجود اشاره به چند نکته درباره امکانات و خدمات رایتل نیز ضروری است. مدیر کل برند و ارتباطات رایتل ادامه داد: نکته مهمی که باید درباره رایتل مورد توجه قرار داد آن‌است که فعالیت‌های این اپراتور تنها به تماس‌های تصویری محدود نمی‌شود و ما از سرویس‌های تماس‌های صوتی، پیامک، پیامک تصویری، بسته دیتا و اینترنت پرسرعت نیز برخورداریم.

آرپناهی ادامه داد: اما درباره تماس‌های تصویری رایتل هم لازم است که چند شرط برآورده شود. وی از دسترسی هر دو طرف مکالمه به خطوط رایتل و دسترسی به گوشی‌هایی که بتوانند سرویس مکالمه تصویری مبتنی بر شبکه را پشتیبانی کنند به عنوان برخی از شروط لازم برای برقراری این ارتباط نام برد و افزود:‌ علاوه بر این موارد تازه خود مشترک می‌تواند تماس را به شکل تصویری برقرار نکرده و به شکل صوتی پاسخگو باشد. به عبارت دیگر این خود مشترک است که امکان مکالمه تصویری را برای فرد طرف مقابل ایجاد می‌کند.

پیشگیری بهتر از درمان

به گزارش سیتنا، بدون شک تا زمانیکه هنوز استفاده از این تکنولوژی در سطح جامعه فراگیر نشده است باید بحث فرهنگ‌سازی آن جدی گرفته شود و عایدی‌های مالی در اولویت برنامه قرار نگیرد. مثلا در تبلیغات مربوط به خدمات این اپراتور این امور به شکل جدی و تاثیر گذار لحاظ شود و نگرانی ها از سوء استفاده‌های ممکن به نحوی کاربردی حل شود و الزامات قانونی جدیدی در این زمینه اضافه شود.

همچنین طرح هایی مانند تبلت دانش آموزی با استفاده از اینترنت رایتل که در دستور کار آموزش و پرورش قرار دارد متوقف شود.

از سوی دیگر، موضوع دیگری که نگرانی‌ها در این زمینه را افزایش می‌دهد، امکان استفاده از این فناوری توسط برخی گروه‌های سیاسی خاص به منظور ایجاد فضای مسموم رسانه‌ای در آستانه انتخابات ریاست جمهوری یازدهم است.

همین ماجرا با استفاده از شبکه پیام کوتاه در انتخابات ۸۸ و جریان فتنه صورت گرفت و گروه‌های برانداز به دنبال ارائه تبلیغات و فضاسازی با استفاده از این شبکه بودند. اکنون و در آستانه آغاز فعالیت‌های انتخاباتی نامزدهای احتمالی ریاست جمهوری یازدهم هم برخی شنیده‌ها از تلاش برخی گروه‌های سیاسی خاص برای سوءاستفاده از امکانات اینترنت پرسرعت و مکالمه تصویری خبر می‌دهند.

بر همین اساس لازم است تا نهادهای مسئول و ذی‌ربط نسبت به فعالیت‌های توسعه‌ای در این عرصه دقت و نظارت بیشتری داشته باشند و از هم اکنون امکان هرگونه سوءاستفاده را برای برخی فعالان سیاسی مسدود کنند.

انتهای پیام