بررسی روند تاب‌آوری در حوزه‌های تجارت و فناوری اطلاعات

به گزارش سیتنا، معاونت مطالعات اقتصادی و آینده‌پژوهی اتاق تهران در پی وقوع جنگ بین ایران و اسرائیل، با هدف تحلیل دقیق وضعیت جاری و پیشبینی احتمالات آتی، اقدام به برگزاری نشست‌های اتاق فکر با موضوعات تجارت و فناوری اطلاعات، با حضور مسئولان دولتی، اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران، نمایندگان تشکل‌های بخش خصوصی و کارشناسان و صاحب‌نظران این حوزه‌ها کرد که بر اساس نتایج حاصل از آن، گزارش‌های جامعی تهیه و تدوین شد.

این گزارش‌ها که دربرگیرنده تحلیل‌های دقیق و ارزیابی‌های کارشناسانه از وضعیت موجود و پیش‌بینی سناریوهای محتمل آتی است، به منظور بهره‌برداری در راستای تصمیم‌گیری‌های مؤثر و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه تهیه شده و در اختیار سیاستگذار، فعالان کسب‌‌وکار و عموم علاقمندان قرار گرفته است.

پیامدهای جنگ بر تجارت خارجی

در بخشی از گزارش «بررسی پیامدهای جنگ بر تجارت خارجی و راهکارهای تقویت تاب‌آوری تجاری» با این پیش‌فرض که آثار مخرب درگیری‌های میان دو کشور، صرفاً به کشورهای درگیر محدود نمی‌شود و در سطحی وسیع‌تر بر کل شبکه تجارت جهانی اثرگذار است، مجموعه‌ای از راهکارهای هماهنگ در سه سطح دولت، نهادهای واسط به ویژه اتاق بازرگانی و بنگاه‌های اقتصادی ارائه می‌دهد.

بر اساس آنچه که در این گزارش آمده است، در شرایط بحران تداوم تنش‌های ژئوپلیتیکی و افزایش ریسک‌های برون‌زا ‌می‌توانند از طریق سازوکارهای نهادی، ساختاری و رفتاری، بر عملکرد تجارت خارجی کشورها اثرگذار باشند. به این ترتیب، سازوکارهای ساختاری خود را در اختلال در زیرساخت‌های انرژی، حمل‌ونقل و زنجیره تأمین نشان داده و سازوکارهای نهادی در ظاهر افزایش ر یسک اعتباری کشور، بی‌ثباتی در سیاست‌های ارزی و محدودیت در استفاده از ابزارهای مالی بین‌المللی بروز می‌کند. سازوکارهای رفتاری نیز شامل تغییر الگوی مصرف، احتکار، تعویق واردات و کاهش تمایل به صادرات خواهد بود.

در گزارش معاونت مطالعات اقتصادی و آینده‌پژوهی اتاق تهران در سطح دولت، اقداماتی چون تدوین بسته مقرراتی اضطراری، تعلیق فشارهای ارزی بر صادرکنندگان، امکان خرید اعتباری بدون نیاز به منشأ ارز، تخصیص انبارهای استراتژیک و فعال‌سازی دیپلماسی اقتصادی با کشورهای کمترمخاطره‌آمیز پیشنهاد شده است.

در سطح اتاق بازرگانی، به پیشنهادهایی از قبیل تشکیل ستاد راهبری تجارت در بحران، مشارکت در رگولاتوری هوشمندانه برای حذف مقررات اصطکاک‌زای تجاری در زمان بحران و تاسیس مرکز مشاوره تاب‌آوری فعالانه برای بنگاه‌های کوچک و متوسط اشاره ‌می‌شود. در سطح بنگاه‌ها نیز، تقویت زیرساخت‌های دیجیتال، تنوع بخشی به زنجیره تأمین و بازارهای صادراتی، فعال‌سازی تولید کالاهای جایگزین واردات و طراحی سناریوهای اضطراری تولید و توزیع، از مهم‌ترین توصیه‌ها به‌شمار ‌می‌رود.

معماری نوین تاب‌آوری سایبری

گزارش «سپر دیجیتال ایران: معماری نوین تاب‌آوری سایبری برای رشد اقتصادی در عصر جنگ‌های ترکیبی» نیز با اشاره به این واقعیت آغاز شده است که ماهیت منازعه علیه جمهوری اسلامی ایران به شکلی برگشت‌ناپذیر تغییر کرده است. جنگ ۱۲روزه اخیر با رژیم صهیونیستی صرفاً یک درگیری نظامی نبود، بلکه اعلام رسمی ورود به یک جنگ اقتصادی به ویژه در حوزه سایبری نیز بود؛ میدان اصلی نبرد از حوزه فیزیکی به حوزه سایبری-فیزیکی در حال گسترش است؛ جایی که حملات به زیرساخت‌های حیاتی با هدف فلج کردن اقتصاد و تضعیف انسجام اجتماعی طراحی می‌شوند. حملات پیچیده اخیر به بخش‌های صنعتی، بانکی و خدمات عمومی ایران حوادثی مجزا نیستند بلکه کارزاری مستمر از یک جنگ ترکیبی به شمار می‌روند.

این گزارش استدلال می‌کند که وضعیت دفاعی کنونی ایران که ریشه در رویکردهای امنیتی سنتی و مبتنی بر حفاظت از محیط پیرامونی دارد، در برابر این تهدیدات مدرن به شکلی خطرناک ناکافی است و یک شکاف حیاتی میان راهبرد دشمن که نقاط اتصال میان فناوری، اقتصاد و جامعه را هدف قرار می‌دهد و پاسخ پراکنده کشور وجود دارد.

این گزارش توسعه و پیاده‌سازی یک معماری ملی تاب‌آوری سایبری را پیشنهاد می‌کند. پیشنهادی که مضمون آن، صرفا یک طرح دفاعی نیست بلکه یک راهبرد جامع و ملی برای تقویت بازدارندگی مبتنی بر انکار است که بر یک تغییر پارادایم بنیادین استوار است و این تغییر پارادایم گذار از «جلوگیری از نفوذ» به «تضمین تاب‌آوری با فرض وقوع نفوذ» خواهد بود. در این گزارش چنین عنوان شده است که این معماری بر چهار رکن راهبردی بنا می‌شود که حکمرانی یکپارچه و بازدارندگی فعال، تداوم عملیات اقتصادی در شرایط نبرد، پدافند هوشمند در عمق و بسیج سرمایه انسانی و اقتصادی جزو این ارکان است.

انتهای پیام