ضیایی‌ پرور: آموزش سواد رسانه‌ای، کلید مقابله با اخبار جعلی است

دکتر حمید ضیایی‌ پرور، استاد دانشگاه و کارشناس حوزه رسانه در گفت و گو با خبرنگار سیتنا با اشاره به افزایش حجم اخبار جعلی به‌ویژه در مواقع بحران، بر ضرورت آموزش سواد رسانه‌ای به شهروندان برای تشخیص اخبار صحیح از نادرست تاکید کرد.

وی با اشاره به انتشار وسیع اخبار فیک در شبکه‌های اجتماعی نظیر تلگرام، اینستاگرام و حتی پلتفرم‌های معتبرتر، اظهار داشت: «در مواقع بحران، تولید و انتشار اطلاعات نادرست با اهدافی همچون شوخی، سرگرمی، یا حتی عملیات روانی از سوی گروه‌های خاص، شدت می‌گیرد. بخشی از این اخبار به‌صورت ناآگاهانه و بخشی نیز عامدانه منتشر می‌شود.»

مخاطب باید بداند که به هر خبری، حتی اخبار رسانه‌های رسمی داخلی و بین‌المللی، با دیدی انتقادی نگاه کند.

ضیایی‌پرور با بیان اینکه تشخیص خبر جعلی بخشی از مهارت سواد رسانه‌ای است، افزود: «مخاطب باید بداند که به هر خبری، حتی اخبار رسانه‌های رسمی داخلی و بین‌المللی، با دیدی انتقادی نگاه کند. شناخت منبع، بررسی سابقه و گردانندگان آن رسانه، و درک اهداف احتمالی از انتشار خبر از اصول اولیه در تحلیل محتواست.»

این استاد ارتباطات، ساختار خبر را از دیگر شاخصه‌های تشخیص صحت آن دانست و گفت:«اخبار جعلی معمولاً گاف دارند و فاقد انسجام منطقی هستند. در حالی‌که خبر واقعی از منابع معتبر نقل شده، دارای ارجاع مشخص است و معمولاً همزمان در چند منبع مستقل منتشر می‌شود.»

وی با تاکید بر نقش پلتفرم‌ها در جلوگیری از انتشار اخبار جعلی، خاطرنشان کرد: «مسئولیت پلتفرم‌ها و رسانه‌های بزرگ این است که با استفاده از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی و تکنیک‌های دروازه‌بانی خبر، اعتبار محتوا را بررسی و از گسترش فیک‌نیوز جلوگیری کنند.»

دکتر ضیایی‌پرور در پایان یادآور شد: «در فضای بحران‌های ژئوپلتیکی، نظیر جنگ ایران و رژیم اسرائیل، اخبار جعلی بخشی از عملیات روانی محسوب می‌شوند و حتی رسانه‌هایی چون ایکس نیز از آن مصون نیستند. کاربران نباید به بازنشر محتواهای مشکوک در شبکه‌های اجتماعی بپردازند و باید با راستی‌آزمایی و جستجو در منابع متعدد، از فریب اطلاعاتی جلوگیری کنند.»

انتهای پیام

گفت‌وگو: سارا استوار