به گزارش سیتنا، صنعت فولاد در جهان و به‌ویژه در کشورهایی مانند ایران، موتور محرک بسیاری از بخش‌های اقتصادی و صنعتی به شمار می‌رود. اما رشد ظرفیت تولید فولاد، هم‌زمان با افزایش مصرف انرژی، وابستگی به سوخت‌های فسیلی و انتشار گسترده آلاینده‌ها، چالش‌های زیست‌محیطی جدی را به همراه داشته است؛ چالش‌هایی که سلامت انسان و پایداری محیط زیست را تهدید می‌کنند. در چنین شرایطی، توجه پژوهشگران به فناوری‌های نوین معطوف شده است؛ فناوری‌هایی که بتوانند میان توسعه صنعتی و حفاظت از محیط زیست تعادل ایجاد کنند. در این میان، هوش مصنوعی به‌عنوان ابزاری نوظهور و قدرتمند، امیدهای تازه‌ای برای کاهش آلودگی، بهینه‌سازی مصرف انرژی و حرکت صنعت فولاد به‌سوی تولید پایدار ایجاد کرده است.

ایسنا در گزارشی آورده است،صنعت فولاد در سراسر جهان یکی از نیروهای پیشران اقتصاد است و در کشورهایی مانند ایران نقش مهمی در توسعه صنعتی دارد. با این حال، همین صنعت که به رشد اقتصادی کمک می‌کند، چالش‌های جدی زیست محیطی نیز ایجاد می‌کند. افزایش مصرف انرژی، تکیه بر منابع فسیلی، تولید قابل توجه آلاینده‌های هوا، انتشار گازهای گلخانه ای و تولید پسماند از مهم‌ترین این چالش‌ها هستند. وقتی ظرفیت تولید کشورها افزایش می‌یابد، این مشکلات نیز گسترده تر می‌شود.

نمونه‌هایی از پژوهش‌های بین المللی نشان می‌دهند که کشورهایی مانند چین هم با همین چالش‌ها روبه رو هستند و تلاش می‌کنند با مدیریت بهتر مواد اولیه و فناوری‌های نو، میزان انتشار آلاینده‌ها را کاهش دهند. بر اساس مطالعات، تغییر در روش‌های تولید، مانند استفاده بیشتر از پسماند فولادی یا افزایش نقش کوره‌های قوس الکتریکی، می‌تواند اثرات منفی بر محیط زیست را کاهش دهد و تولید را به سمت پایداری بیشتر ببرد. برای ایران نیز که تولید فولاد رو به افزایش است، توجه به این چالش‌ها اهمیت زیادی دارد.

در کنار این مسائل، بررسی‌ها نشان می‌دهند که فناوری‌های نو مانند هوش مصنوعی می‌توانند نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا، کنترل انتشار آلاینده‌ها و بهینه سازی مصرف انرژی داشته باشند. هوش مصنوعی قادر است داده‌های مربوط به کیفیت هوا، تغییرات فرآیند تولید، میزان مصرف انرژی و میزان انتشار آلاینده‌ها را تحلیل کند و با شناسایی نقاط ضعف، راهکارهای اصلاحی پیشنهاد دهد. در کشورهای مختلف، پژوهش‌های متعددی انجام شده که نشان می‌دهند استفاده از این فناوری نه تنها آلودگی را کاهش می‌دهد، بلکه کارایی تولید را نیز بالا می‌برد.

این موضوع در صنعت فولاد اهمیت بیشتری دارد، زیرا کوچک‌ترین تغییر در فرآیند می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت محصول نهایی کمک کند. همچنین این فناوری در پایش کیفیت هوا، شناسایی آلاینده‌ها در لحظه و ارائه هشدارهای سریع به مسئولان نقش مهمی دارد. تجربه‌های جهانی نشان می‌دهند که آینده صنعت فولاد بدون بهره گیری از فناوری‌های هوشمند بسیار دشوار خواهد بود.

در پژوهشی با همین موضوعیت، محمدحسین صیادی از گروه محیط زیست دانشگاه شهید باهنر کرمان همراه با دو همکار خود به بررسی نقش هوش مصنوعی در مدیریت آلودگی‌های زیست محیطی صنعت فولاد پرداخته‌اند. آن‌ها در قالب یک مطالعه علمی، کاربردهای مختلف این فناوری را بررسی کرده و نشان داده‌اند که چگونه می‌توان از هوش مصنوعی برای بهینه کردن فرآیند تولید و کاهش اثرات مخرب زیست محیطی استفاده کرد.

این تحقیق از نوع تحلیلی توصیفی و کتابخانه ای بوده و پژوهشگران برای جمع آوری اطلاعات از پایگاه علمی ساینس دایرکت استفاده کرده‌اند. آن‌ها ۵۵۰ مقاله مرتبط با موضوعاتی مانند هوش مصنوعی، صنعت فولاد و آلودگی محیط زیستی را انتخاب کرده و نتایج آن‌ها را بررسی کرده‌اند. این روش به پژوهشگران امکان داده تا دید جامعی نسبت به پژوهش‌های انجام شده در جهان داشته باشند و بتوانند جمع بندی دقیقی از کاربردهای هوش مصنوعی در صنعت فولاد ارائه کنند.

نتایج این بررسی نشان می‌دهند که هوش مصنوعی ابزار مهمی برای بهینه کردن فرآیندهای تولید است. این فناوری می‌تواند با تحلیل داده‌ها، مشکلات موجود در خط تولید را پیش بینی کند و هشدارهای لازم را برای جلوگیری از بروز خطا ارائه دهد. همچنین می‌تواند منابع آلاینده را شناسایی کرده و با تحلیل روندها، زمان و میزان انتشار آلودگی را پیش بینی کند.

استفاده بیشتر از این فناوری باعث کاهش آلودگی هوا و بهبود کیفیت محیط زیست در اطراف واحدهای فولادی می‌شود. افزون بر آن، شرکت‌های فولادی که از هوش مصنوعی استفاده کرده‌اند توانسته‌اند با کاهش مصرف انرژی و کاهش تولید پسماند، هزینه‌های خود را پایین بیاورند.

طبق جمع بندی پژوهش، سرمایه گذاری در فناوری‌های هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود شرایط محیط زیستی این صنعت کمک کند و زمینه ساز تولید پایدارتر باشد. کاهش گازهای آلاینده، مدیریت بهتر پسماندها و بهبود کیفیت هوا از مهم‌ترین دستاوردهایی هستند که با استفاده از این فناوری به دست می‌آید. پژوهشگران نتیجه گرفته‌اند که برای دستیابی به بیشترین تأثیر باید از زیرساخت‌های مناسب داده، همکاری‌های بین المللی و آموزش نیروی انسانی حمایت بیشتری شود.

آن چنان که در این مطالعه عنوان شده است، هوش مصنوعی می‌تواند نقطه ضعف‌های تولید را شناسایی کند و در زمان واقعی، تغییرات لازم را پیشنهاد دهد. این موضوع نه تنها به حفظ محیط زیست کمک می‌کند، بلکه سلامت عمومی را نیز بهبود می‌دهد.

با کاهش آلودگی هوا، احتمال بروز بیماری‌های تنفسی کمتر می‌شود و کیفیت زندگی در مناطق صنعتی افزایش می‌یابد. در آینده، ترکیب هوش مصنوعی با حسگرهای هوشمند و دستگاه‌های اینترنت اشیا می‌تواند سیستم‌های پایش آلودگی را دقیق تر و سریع تر کند. همچنین می‌تواند به برنامه ریزی بهتر شهری، کنترل ترافیک و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای کمک کند. توسعه این فناوری‌ها در صنایع فولاد می‌تواند الگویی برای سایر صنایع نیز باشد.

این یافته‌های علمی در «فصلنامه مطالعات علوم محیط زیست» منتشر شده‌اند که به پژوهش‌های حوزه محیط زیست و راهکارهای کاهش آلاینده‌ها می‌پردازد و وابسته به مراکز دانشگاهی و پژوهشی فعال در این حوزه است.

انتهای پیام