به گزارش سیتنا، اقتصاد فضایی به‌عنوان یکی از پیشران‌های اقتصاد دانش‌بنیان، طی سال‌های اخیر جایگاه مهمی در راهبردهای توسعه کشورهای منطقه یافته است. بررسی وضعیت ایران، ترکیه و امارات نشان می‌دهد هر سه کشور وارد این عرصه شده‌اند، اما با رویکردها و نتایج متفاوت.

امارات؛ فضا به‌عنوان یک صنعت درآمدزا

در امارات متحده عربی، فضا به‌عنوان یک صنعت اقتصادی تعریف شده است. این کشور با سرمایه‌گذاری چندمیلیارد دلاری، ایجاد آژانس فضایی فعال، جذب شرکت‌های بین‌المللی و توسعه ماهواره‌های سنجشی و مخابراتی، سهم عمده‌ای از بازار خدمات فضایی خاورمیانه را در اختیار دارد. اقتصاد فضایی امارات امروز نه‌تنها در خدمت نیازهای داخلی، بلکه با هدف صادرات داده، خدمات و فناوری به بازارهای جهانی توسعه یافته است.

ترکیه؛ رشد مرحله‌ای با تکیه بر بودجه دولتی

ترکیه در سال‌های اخیر با تدوین برنامه ملی فضایی و افزایش بودجه دولتی، تلاش کرده جایگاه خود را در این حوزه تقویت کند. تمرکز این کشور بر توسعه ماهواره‌های بومی، زیرساخت‌های فضایی و تربیت نیروی انسانی است. با این حال، اقتصاد فضایی ترکیه هنوز در مرحله شکل‌گیری قرار دارد و سهم بخش خصوصی و درآمدهای تجاری آن در مقایسه با امارات محدودتر است.

ایران؛ گذار از توسعه فناوری به اقتصاد فضاپایه

در ایران، فعالیت‌های فضایی بیشتر بر پایه توسعه فناوری بومی و استقلال راهبردی پیش رفته است. ساخت ماهواره‌های سنجشی و مخابراتی، توسعه پرتابگرها و ورود تدریجی شرکت‌های دانش‌بنیان به این حوزه، نشان‌دهنده تلاش برای حرکت از رویکرد پژوهشی به سمت اقتصاد فضاپایه است. با وجود این، محدودیت سرمایه‌گذاری، کوچک بودن بازار تجاری و چالش‌های بین‌المللی باعث شده سهم اقتصاد فضایی ایران هنوز با ظرفیت‌های فنی آن فاصله داشته باشد.

سه مسیر، یک رقابت منطقه‌ای

به‌طور کلی، امارات در حال حاضر پیشتاز اقتصاد فضایی منطقه است، ترکیه مسیر رشد تدریجی و برنامه‌محور را دنبال می‌کند و ایران در مرحله گذار از توسعه فناوری به تجاری‌سازی قرار دارد؛ مسیری که می‌تواند در صورت تقویت بخش خصوصی و بازار داده‌های فضایی، نقش پررنگ‌تری در اقتصاد ملی ایفا کند.

انتهای پیام

گزارش از حمزه فاتح