به گزارش سیتنا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه فضایی ایران، بر اساس این تفاهمنامه، پژوهشگاه فضایی ایران به نمایندگی دکتر وحید یزدانیان، رئیس پژوهشگاه، و ستاد آبادانی و پیشرفت ۴۰۴۰ به نمایندگی دکتر علی آقامحمدی، رئیس ستاد، متعهد شدند از ظرفیتهای فناوریهای سنجش از دور و هوش مصنوعی برای اجرای طرح ۴۰۴۰ پیشرفت و آبادانی منظومه روستایی بهرهبرداری کنند.
این تفاهمنامه در راستای تحقق اهداف کلان توسعه پایدار مناطق روستایی، به ویژه در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی، تنظیم شده است و محورهای اصلی آن شامل موارد زیر است:
• پایش و پشتیبانی تصمیمگیری: توسعه و استقرار سامانههای پایشی مبتنی بر دادههای ماهوارهای، فناوریهای سنجش از دور و هوش مصنوعی.
• الگوی کشت: پایش سطح زیر کشت محصولات راهبردی (گندم، جو، دانههای روغنی و...) و مقایسه با الگوی کشت مصوب.
• منابع آب: پایش سطح منابع آبی، برآورد ذخایر و تقاضای مدیریتی بهینه آب در سطح مزارع و حوزههای آبخیز.
• برنامه کاشت درخت: شناسایی عرصههای مساعد برای کشت گونههای سریعالرشد و زودبازده سازگار با اقلیم منطقه و پایش میزان استقرار و پایداری جنگلکاریها.
• پایش زیرساختها: نظارت بر پیشرفت فیزیکی پروژههای زیربنایی مصوب از طریق بررسی انطباق تصاویر ماهوارهای (شبکههای آبیاری و کانالهای دسترسی) در مناطق روستایی هدف.
• تسهیل استاندارد کردن زراعت: استفاده از تصاویر ماهوارهای با وضوح بالا برای کمک به رفع ناهماهنگی و تعیین حدود اراضی کشاورزی.
• تعیین اراضی مستعد کشاورزی در چارچوب استفاده بهینه از زمین.
• توسعه زیرساختهای هوش مصنوعی و کاربردهای نوین برای بهرهوری مزارع و ارتقای حجم تولیدات محصولات کشاورزی.
دکتر علی آقامحمدی در این جلسه بر اهمیت هماهنگی سازمانی میان پژوهشگاه و دستگاههای مرتبط تأکید کرد و گفت: «جلسات مشترک و جمعبندیهای دورهای ضروری است تا نحوه تعامل بخشها شفاف و مشخص شود. باید سامانهای ساده و کاربردی طراحی شود تا کارها بهصورت رسمی، عملیاتی و قابل پیگیری پیش رود و نتایج پروژهها بهروشنی ارزیابی شود.»
وی با اشاره به پروژههای ماهوارهای افزود: «موضوع ماهواره و منظومهسازی یکی از محورهای اصلی کار است و با استقرار تیم کامل، هیئتمدیره و مدیرعامل، پروژهها با پیشرفت مطلوب ادامه دارند. همکاری نیروهای متخصص سازمان فضایی و پرتاب موفق چند ماهواره، از جمله ناهید، نشاندهنده توانمندی کشور در این حوزه است.»
دکتر آقامحمدی درباره اهمیت یکپارچگی مدیریت فضایی کشور تأکید کرد: « مجموعههای مختلف باید یکپارچه عمل کنند و با تربیت نیروی انسانی متخصص، برگزاری رویدادهای مشترک و نشستهای منظم، همکاریهای واقعی و اثربخش شکل گیرد.»
وی همچنین بر حفاظت از اراضی کشاورزی اطراف شهرها و اهمیت امنیت غذایی تأکید کرد و افزود: «اراضی حاشیه شهرها دارای ظرفیت کشت محصولات با ارزش افزوده بالا هستند و نابودی آنها تهدیدی جدی برای کشور است. باید اقدامات مؤثر برای حفظ این زمینها صورت گیرد.»
دکتر آقامحمدی با اشاره به تحولات جهانی گفت: «رقابت جهانی در حوزه هوش مصنوعی و فناوریهای فضایی شدت یافته و کشور ما باید با آیندهنگری و مدیریت صحیح در این حوزهها عمل کند. فرهنگسازی درباره اهمیت فضا و طبیعت نیز ضروری است و باید نگاه جامعه به آسمان و محیط زیست تغییر یابد.»
دکتر یزدانیان، رئیس پژوهشگاه فضایی ایران، با تأکید بر نقش کلیدی پژوهشگاه در توسعه فناوری فضایی گفت:«هدف ما خدمت به کشور است و ستاد میتواند در این مسیر نقش اثرگذاری ایفا کند. پژوهشگاه مسئولیت طراحی، ساخت، پرتاب و بهرهبرداری از ماهوارهها را بر عهده دارد و بهرهبرداری از ماهوارهها به طور مستقیم با فعالیتهای ستاد مرتبط است.»
وی با اشاره به سه کلاس اصلی ماهوارههای کشور—ماهوارههای ارتباطی، سنجشی و ناوبری—بیان کرد: «ماهوارههای سنجشی مانند خیام، با قدرت تفکیک بالا و کمک هوش مصنوعی، امکان پایش دقیق سرزمین را فراهم میکنند و در مدیریت منابع آب، پایش محصولات کشاورزی، کاهش مصرف سوخت یارانهای و مقابله با گرد و غبار نقش مهمی دارند. همچنین ماهوارههای ارتباطی برای مناطق صعبالعبور و بدون پوشش زمینی اهمیت ویژه دارند.»
دکتر یزدانیان بر توسعه بازار و مشارکت بخش خصوصی تأکید کرد و گفت: «دولت زیرساختها و دادهها را فراهم میکند و شرکتهای خصوصی با بهرهگیری از اطلاعات ماهوارهای، خدمات کاربردی ارائه میدهند. پژوهشگاه آماده همکاری با وزارتخانهها، ستادها و بخش خصوصی برای استفاده از تصاویر و خدمات ماهوارهای در حوزههای کشاورزی، محیط زیست و توسعه مناطق روستایی است تا مدیریت بهینه منابع کشور تحقق یابد.»
انتهای پیام