خطوط سفید ابزار کار خبرنگاران است؛ دسترسی آزاد به اینترنت حق همه مردم است
علیاصغر شفیعیان، مشاور معاونت اطلاع رسانی دفتر رییسجمهور، در گفتوگو با خبرنگار سیتنا درباره انتشار فهرست استفادهکنندگان از سیمکارتهای بدون فیلتر و واکنشهای اخیر کاربران توضیح داد که «این طرح از ابتدای سال ۹۷ با هدف مشخص حمایت از فعالیت حرفهای خبرنگاران در دستور کار قرار گرفت» و بهتدریج برای گروهی از اهالی رسانه قابل استفاده قرار گرفت؛ البته این لیستهای منتشر شده دقیق نیست. بخشی از کسانی که اینترنت بدون فیلتر دارند با دو رویی از فیلترشکن استفاده میکنند تا رد پایی از خود به جای نگذارند.
او گفت: «در ابتدا حدود 100 سیمکارت توزیع شد و بعدها تعدادش افزایش یافت. هدف این بود که خبرنگاران در مواقع بحران یا اختلال اینترنت، دسترسی لازم برای انجام وظیفه اطلاعرسانی داشته باشند. این طرح هیچ نگاه سیاسی نداشت و طیفهای مختلف رسانهای از آن بهرهمند بودند.»
حساسیت جامعه و حق دسترسی آزاد
شفیعیان دلیل اصلی اعتراضهای اخیر را «محرومیت عمومی از اینترنت آزاد» دانست و افزود: «دسترسی آزاد به اینترنت حق همه مردم است. خبرنگاران هم همیشه از این حق دفاع کردهاند و داشتن این دسترسی باعث نشده که نسبت به فیلترینگ بیتفاوت شوند.»
وی گفت که حتی رسانهها در سال ۹۷ درباره تأثیر این دسترسی ویژه بر دغدغههای خبرنگاران گفتوگو انجام داده بودند و این نگرانی در داخل جامعه رسانهای نیز وجود داشته است.
شفیعیان معتقد است: بخشی از دلیل حساسیت روزهای اخیر هم از سوی جریان رسانهای خارج کشور از جمله ایران اینترنشنال و بیبیسی ایجاد شد تا از رسانهها و فعالان رسانهای داخل کشور در افکار عمومی اعتبارزدایی کنند و البته با پروپاگاندایی که ایجاد کردند تا حدی موفق شدند.
او ادامه داد: این در حالی است که اهالی رسانه با همهی ضعفها و انواع فشارهایی که وجود دارد شرافتمندانه در حال فعالیت هستند و این بیانصافی است که بهخاطر یک امکان قانونی که دولت در اختیارشان قرار داده اینچنین تحت فشار قرار بگیرند.
گسترش دسترسی و چالش تشخیص خبرنگار واقعی
این فعال رسانهای با اشاره به اینکه بعدها اقشار و کسبوکارهای دیگری هم از اینترنت بدون فیلتر بهرهمند شدند، توضیح داد: «در میان معترضان اخیر، کسانی دیده میشوند که خودشان پیشتر از این دسترسی استفاده میکردند، اما آن را اعلام نکرده بودند.
او همچنین یکی از مشکلات را تعداد بالای رسانههای دارای مجوز و افرادی دانست که خود را خبرنگار معرفی میکنند و افزود: «کشور حدود ۱۳ هزار رسانه مجوزدار و دهها هزار نفر مدعی خبرنگاری دارد؛ در حالی که شاید بیش از سه هزار نفر خبرنگار واقعی هم نداشته باشیم. وقتی تعداد زیاد میشود، تشخیص اینکه چه کسی واقعاً خبرنگار است و اولویت دارد، دشوار و همراه با بیعدالتی خواهد شد.»
سابقه امتیازهای کاری خبرنگاران
شفیعیان تأکید کرد که دسترسیهای ویژه برای خبرنگاران مسبوقبهسابقه است و افزود: «از دوره دولت خاتمی، خبرنگاران میتوانستند بدون صف سیمکارت بگیرند، مجوز استفاده از ماهواره بگیرند یا از طرح ترافیک استفاده کنند. در دوران کرونا هم واکسن برای خبرنگاران سهمیهبندی شد. ابزارهایی مانند اینترنت بدون فیلتر هم در همین دسته قرار میگیرد.»
تنوع کاربران و سوءبرداشتها
وی با اشاره به دستهبندیهایی که در روزهای اخیر بین دارندگان اینترنت بدون فیلتر مطرح شده، گفت: «همان تنوعی که در جامعه وجود دارد، در میان استفادهکنندگان از اینترنت بدون فیلتر هم هست. اینکه برخی خود را «با شرف» و دیگران را فاقد آن خصیصه معرفی میکنند، نگاه نادرستی است.»
ادامه تلاشها برای تحقق وعده رفع فیلترینگ
مشاور معاونت اطلاع رسانی دفتر رییسجمهور تاکید کرد: وعدهی رئیس جمهور در دوران انتخابات پارسال گشایش وضعیت اینترنت اعم از افزایش سرعت و گسترش دسترسی به اینترنت بوده است و تلاشها برای رفع فیلترینگ در این یک سال انجام شده است.
وس ادامه داد: در همین یک سال فیلتر واتساپ و گوگل پلی و تعداد بسیاری دیگر که اسامی آنها اعلام نشده رفع شده است اما بله راضی کننده نیست چون هنوز تعدادی از سایتها و اپلیکیشنهای پرکاربرد مثل تلگرام و اینستاگرام فیلتر هستند. تلاش برای رفع آنها هم ادامه دارد. تلگرام در فرآیندی پیچیده در برنامه است، یوتیوب برای بخشهای دانشگاهی در حال گشایش است. روزهای خوش فیلترشکنفروشها زیاد ادامه پیدا نمیکند.
انتهای پیام
گفت و گو از سارا استوار