به گزارش سیتنا، کمیته اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی دبیرخانه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا روز سه ‌شنبه ۲۰ آبان ۱۴۰۴ به ریاست دکتر محمدتقی آذرشب و با حضور دکتر محسن رضایی، دبیر شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، با مشارکت گسترده ۲۸ دستگاه اجرایی و پنج تشکل مردم‌ نهاد در ساختمان کوثر نهاد ریاست‌جمهوری برگزار شد.

در این رویداد، نمایندگان وزارتخانه‌ها و نهادهای کلیدی شامل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت اقتصاد، وزارت صمت، وزارت بهداشت، وزارت علوم، وزارت ارشاد، وزارت کشور، وزارت آموزش‌وپرورش، وزارت جهاد کشاورزی، معاونت علمی و فناوری، بانک مرکزی، سازمان برنامه‌وبودجه، سازمان اداری و استخدامی، قوه قضاییه، سازمان فناوری اطلاعات، سازمان تأمین اجتماعی، صندوق نوآوری و شکوفایی، مرکز ملی فضای مجازی و سایر دستگاه‌ها، دیدگاه‌ها و نیازهای فوری خود را درباره رفع موانع اقتصاد دیجیتال، توسعه زیست‌بوم فناوری و یکپارچه‌سازی داده‌های ملی مطرح کردند.

در این نشست، تکالیف کلیه دستگاه‌ها از جمله وزارت ICT، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی، براساس کلیه اسناد بالادستی حوزه اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی احصا و در این جلسه ارائه شد.

نمایندگان 28 دستگاه اجرایی حاضر در این نشست، دیگاه‌ها و پیشنهادهای خود را در خصوص موارد ذکر‌شده، مطرح و مقرر شد این جلسه‌ها به صورت منظم برگزار شوند.

براساس برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، مقرر شده است که دستگاه‌های اجرایی، نمایندگان ثابت و تام‌الاختیاری در سطح معاون را برای حضور منظم در این نشست‌ها معرفی کنند و انتظار می‌رود از فرصت فراهم‌شده برای حل برخی مسائل و مشکلات موجود در حوزه اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی استفاده شود.

هدف از برگزاری منظم این نشست‌ها، بررسی موضوعات مرتبط با اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی است که شاید در سطح دستگاه‌های اجرایی قابل حل‌وفصل نباشند و انتظار می‌رود که با استفاده از ظرفیت دبیرخانه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، این مسائل برطرف شده و عایدی آن نصیب کل کشور شود.

دبیرخانه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا و شورای سران قوا از اختیارات و امتیازات ویژه‌ای برخوردار هستند که براساس آن می‌توانند قوانین و مقرراتی را که «مانع رشد اقتصادی و بهبود فضای کسب‌وکار» تشخیص می‌دهند، به صورت موقت وتو کنند.

پیش از این نیز چندین نشست با حضور استارت‌آپ‌ها و فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی برگزار شده است و موضوعات این حوزه در کارگروه‌های عمومی تخصصی به صورت ویژه مورد بحث و ارزیابی قرار گرفتند و برای مواردی نیز دستور کار اخذ شده است.

انتظار می‌رود برگزاری منظم نشست‌های کارشناسی و تخصصی و خروجی این جلسه‌ها، به این مهم ختم شود که برای مسائل و مشکلاتی که توان محدودی برای حل آنها در دستگاه‌های اجرایی وجود دارد، از ظرفیت دبیرخانه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا به خوبی استفاده و این موارد حل‌وفصل شود.

راهبردهای موثر و تعیین‌‍‌کننده برای عبور از عقب‌ماندگی اقتصادی

دکتر محسن رضایی دبیر شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در این نشست ضمن تقدیر از تلاش‌های چند ماه اخیر وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها مختلف کشور گفت: موضوعی که در سطح ملی با آن مواجه هستیم، موضوعات سیاسی و اقتصادی است؛ مسائل سیاسی و اقتصادی که پیرامون و در داخل کشور وجود دارد و باید از آنها عبور کنیم. مسئله اصلی کشور، وطن و مردم ما، عبور سریع از مسائل سیاسی و اقتصادی است. با وقوع جنگ 12 روزه برای مردم ایران مشخص شد که دنیا در برابر ایران ایستاده است و تنها بحث جمهوری اسلامی مطرح نیست و قدرت‌های جهانی این سرزمین را برای خود می‌خواهند و در کنار تسویه حساب‌های شخصی، به دنبال این سرزمین ژئوپلتیک هستند  و از همین رو مانع از پیشرفت ایران می‌شوند. مانع سیاسی جدی داریم و باید از این مانع عبور کنیم.

بحث دیگر، عقب‌ماندگی اقتصادی کشور است که بخش زیادی از آن مرتبط با شرایط سیاسی است و در مقاطع مختلف به ایران اجازه نداند که پیشرفت کند، اما ایران اسلامی در زیر آتش تحریم‌ها در حال حرکت و پیشرفت است، اگرچه کارها مقداری با کندی به پیش می‌رود. برای عبور از عقب‌ماندگی اقتصادی به راهبردهای موثر و تعیین‌‍‌کننده نیاز داریم، تلاش می‌کنند که این تردید را ایجاد کنند که «شما نمی‌توانید و عقب مانده‌اید». انقلاب اسلامی ایران شکل گرفت تا اثبات کند که «ما می‌توانیم». با تکیه بر استعدادهای ملی، با عشق و علاقه (مردم) به میهن، با آرزوهای بزرگ تاریخی که برای آینده کشورمان داریم، می‌توانیم. باید به دنبال راهبردهای توانمندساز و سرعت‌بخش برای عبور از این عقب‌ماندگی باشیم. تجربه‌های خوبی در این زمینه در کشورهایی مانند آلمان، ژاپن، چین و برزیل وجود دارد؛ کشورهایی که همگی به نوعی با موانعی مثل ما مواجه بودند. در جنگ جهانی دوم، آلمان و ژاپن و ایران (اشغال‌شده)، خسارت‌های زیادی دیدند؛ اما آلمان و ژاپن توانستند موانع را پشت سر گذاشته و به اقتصاد دوم و سوم جهان تبدیل شوند، اما ایران موفق نشد. این دو کشور با همان عزم و اراده‌ای که به کشورهای دیگر حمله کردند، به اقتصاد حمله کرده و با سربازان اقتصادی خود، دنیا را تسخیر کردند. این «انفعال سیاسی» در ایران وجود داشت؛ اما انقلاب اسلامی آمد تا این انفعال سیاسی را کنار بزند  و بگوید: «ملت ایران می‌تواند».

زیست‌بوم فناوری و زیست‌بوم اقتصاد دیجیتال، دو نقطه عزیمت برای عبور از عقب‌ماندگی‌های کشور

با توجه به تحریم‌ها و عقب‌ماندگی اقتصادی باید بتوانیم راهبردی موثر در پیش بگیریم. راهبرد موثر این است که باید نقطه عزیمت خود را در شرایط کنونی مشخص کنیم. به این جمع‌بندی رسیده‌‌ایم که با حمایت از دو زیست‌بوم، به سرعت می‌توانیم از این عقب‌ماندگی‌ها عبور کنیم. خوشبختانه استعداهای فردی و اجتماعی فروانی در این دو بخش در کشور وجود دارد تا از این دو نقطه عزیمت بتوانیم با سرعت بیشتری، به پیش برویم. بر مفهوم «زیست‌بوم» تأکید می‌کنم، توانایی‌های موجود در این دو حوزه به شکل جزایر پراکنده هستند و اگر هم‌افزا شده و زیست‌بوم شکل دهند، شتاب اقتصاد دیجیتال و فناوری در کشور افزایش پیدا کرده و از «حاشیه» زیست‌بوم‌های منطقه‌ای و جهانی به «متن» خواهیم آمد؛ هم در داخل کشور و هم در عرصه بین‌المللی و می‌توانیم با زیست‌بوم‌های کشورهای دیگر ارتباط بگیریم. باید این نقاط عزیمت سرعت‌بخش را مورد توجه جدی قرار دهیم.

نخستین مسئله در این زمینه، «یکپارچه‌سازی» است. حُسن یکپارچه‌سازی، ایجاد هم‌افزایی، کاهش اصطکام، سرعت‌گرفتن زنجیره اقتصاد، بهبود یافتن زنجیره‌های مختلف اقتصاد در تولید کشور، کاهش هزینه مبادله در اقتصاد و به تیع آن، افزایش بهره‌وری است. پس از یکپارچه‌سازی باید به دنبال «سرعت‌بخشی» باشیم. در این مسیر احتمالا با موانعی روبرو خواهیم شد که شاید قوانین و اسناد بالادستی برای آنها وجود نداشته باشد. احکامی به نتیجه می‌رسند که آنها را به ما پیشنهاد می‌دهید؛ در حوزه احکام مربوط به رفع موانع اقتصاد دیجیتال، دکتر عارف معاون اول رییس جمهور با اختیاراتی (در هیات دولت) کار را پیش می‌برند و مواردی که نیاز به لایحه دارند، در تعامل با مجلس، لایحه‌ها تصویب می‌شوند و در موارد دیگر که کل کشور درگیر است، موضوع در شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا مطرح می‌شود. «کشف موانع و ارائه پیشنهاد» برای رفع موانع اقتصاد دیجیتال، گام بعدی است. به اندازه کافی قوانین و سیاست‌های بالادست و مصوبات وجود دارد. کار را باید از اینجا آغاز کنیم و زیست‌بوم‌ها را با قوانین موجود شکل داده و توسعه دهیم.

برای شکل‌دهی زیست‌بوم به ساختارسازی نیاز نداریم. همین نشست‌ها، گفتگوها و تعامل‌ها بسیار کارآمدتر از ساختارسازی است. در حکمرانی داده حتما نیاز نیست که ساختارهای مشخص وجود داشته باشد. گفتگوهای منظم قاعده‌مند، خود یک ساختار است. این گفتگوها برای انتقال اطلاعات، کمک به رفع موانع، اطلاع‌رسانی سریع و به موقع، خود می‌تواند یک ساختار باشد. میزهای گفتگو می‌تواند یک ساختار بسیار موثر و کارآمد باشد، زیرا ذینفعان به دنبال حداکثر کردن منافع خود هستند. کار را آغاز کنید و از امکانات، قوانین و سیاست‌های موجود به خوبی استفاده کنید و کار را با شکل‌دهی «میزهای گفتگو»آغاز کنید تا هم‌افزایی صورت بگیرد و موانع شناخته و مرتفع شوند. به تعهد و احساس مسئولیت بیشتر برای سرعت‌بخشیدن به مسئله اقتصاد کشور نیاز داریم. با پیشرفت اقتصاد کشور، موانع سیاسی نیز مرتفع می‌شود و (کشورها) اگر بفهمند ایران روی دور پیشرفت قرار گرفته است، کنار ما قرار خواهند گرفت. با رفع موانع اقتصادی می‌توانیم سایر موانع را هم برطرف کنیم.  

شکل‌گیری منطق مشترک تصمیم‌سازی در حوزه اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی

در ادامه این نشست، دکتر محمدتقی آذرشب رییس کمیته اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی دبیرخانه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا ضمن تقدیر از همراهی دستگاه‌های اجرایی مختلف برای حضور در این نشست گفت: برگزاری این نشست، یک آغاز برای تدارک خرد گروهی و جمعی در مسیری است تا اقصتاد دیجیتال و هوش مصنوعی بتواند زیربنای شکل‌گیری یک تحول عقلانی و اجتماعی باشد. هدف از برگزاری این نشست‌ها، انجام یک پروژه نیست، بلکه هدف نهایی، شکل‌گیری یک منطق ملی تصمیم‌ساز داده‌محور است. تحول دیجیتال دیگر نمی‌تواند یک ابزار فنی تلقی شود، بلکه باید بتواند پاسخگوی نیازهای ملی در این حوزه باشد و مأموریتی که در این راستا تعریف‌شده است، ساماندهی این خرد جمعی (در حوزه اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی) است. برای این تصمیم‌گیری‌ها باید با اعداد و ارقام سخن بگوییم، اثرسنجی کنیم و پاسخگو باشیم.

پنج محور اساس به عنوان پایه‌ بلوغ دیجیتال جمهوری اسلامی

فراتر از هماهنگی اجرایی (میان دستگاه‌ها)، به دنبال منطق مشترک تصمیم‌سازی معقولی هستیم که می‌تواند بر پنج بُعد اصلی استوار باشد. نخست، بُعد کمی و تمرکز بر شاخص‌های عددی مثل رشد تولید ناخالص دیجیتال، سهم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در فناوری هوش مصنوعی و نفوذ فناوری‌های نو را بسنجیم. گام بعدی، بررسی اثرگذاری کیفی و کیفیت همکاری‌های میان‌بخشی و میزان هم‌راستایی راهبردی دستگاه‌ها در این خصوص است. بلوغ دیجیتال، بُعد سوم این بخش است و عمده همراهی‌ها در این بخش باید به این سمت باشد که میزان ادغام داده‌ها و فناوری‌ها در مامویت‌های اصلی مورد سنجش قرار بگیرند. بُعد چهارم، همکاری ملی و بررسی گسترده تعامل دستگاه‌ها و میزان هم پوشانی مسئولیت‌ها در ساختار کلی براساس الگوی مسئولیت‌پذیری هر دستگاه است که امروز در این جلسه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. بُعد پنجم نیز عرصه بین‌المللی است تا بتوانیم مسیر جهانی که کشورهای مختلف در حوزه‌های فناورانه طراحی کرده‌اند، ما نیز در ایران هم‌راستا با این مسیر حرکت کنیم. این پنج بُعد و محور می‌تواند پایه‌ بلوغ دیجیتال جمهوری اسلامی ایران را شکل دهد؛ مدلی که برای سنجش و ارزیابی منظم همه دستگاه‌ها در مسیر تحول دیجیتال باشد.

پی‌ریزی مسیر منسجم تصمیم‌سازی ملی

اولین دستاوردی که این نشست می‌تواند ترسیم کند، پی‌ریزی مسیر منسجم تصمیم‌سازی ملی است؛ مسیری که هر پیشنهاد و تصمیم در آن بر پایه داده و منطق شاخص، سنجیده شود تا بتوانیم در هر سه ماه یک تصویر درست از اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی به سران قوا ارائه کنیم. این نشست، آغاز شکل‌گیری یک «زبان مشترک ملی» است؛ زبانی که بر منطق داده، شاخص و اثرگذاری بنا نهاده می‌شود. مدلی طراحی شده است و تکالیف کلیه دستگاه‌ها براساس کلیه اسناد بالادست حوزه اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی احصا شده است. این الگو می‌تواند ما را به سمت شفاف‌‌سازی زنجیره ارزش ملی اقتصاد دیجیتال هدایت کند. این الگو به ما نشان داد که هیچ ماموریتی، مستقل نیست و ماموریت هر دستگاه، حلقه‌ای از زنجیره تحول دیجیتال کشور است.

انتهای پیام