به گزارش خبرنگار سیتنا، پس از تصویب طرح الزام دولت به تأسیس «سازمان ملی هوش مصنوعی» در مجلس شورای اسلامی، موجی تازه از امید و البته تردید، فضای اکوسیستم فناوری کشور را دربر گرفته است. بسیاری از فعالان این حوزه این تصمیم را گامی رو‌به‌جلو برای ساماندهی حکمرانی داده و فناوری در ایران می‌دانند، اما گروهی دیگر نگرانند که این ساختار تازه به بوروکراسی بیشتری منجر شود.

در حالی که کشورهای منطقه با سرعتی چشمگیر در حال سرمایه‌گذاری روی زیرساخت‌های هوش مصنوعی هستند، ایران هنوز درگیر اختلاف نظر میان نهادهای سیاست‌گذار و مجری است.

به گفته‌ی کارشناسان، غیبت یک نهاد مقتدر در این عرصه، طی سال‌های گذشته باعث شده جایگاه منطقه‌ای ایران در رقابت هوش مصنوعی تضعیف شود و استعدادهای تخصصی مسیر مهاجرت را انتخاب کنند.

یک سازمان، چند دیدگاه

در دولت گذشته، سازمان ملی هوش مصنوعی با هدف تمرکز فعالیت‌ها در این حوزه ایجاد شد؛ اما به‌دلیل کمبود بودجه و نبود اساسنامه مصوب، عملاً نتوانست نقش مؤثری ایفا کند. با تغییر دولت، این مسئولیت میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سازمان فناوری اطلاعات تقسیم شد؛ تصمیمی که نتیجه‌اش پراکندگی سیاست‌گذاری‌ها و فعالیت‌های جزیره‌ای بود.

اکنون، مصوبه مجلس برای ایجاد دوباره این سازمان، می‌تواند نقطه بازگشت ایران به میدان رقابت منطقه‌ای باشد.
اما همچنان مقاومت‌هایی وجود دارد. معاونت علمی ریاست‌جمهوری با استناد به بند «ت» ماده ۹۹ برنامه هفتم توسعه، معتقد است ایجاد سازمانی مستقل، بار مالی جدیدی تحمیل کرده و خلاف رویکرد چابک‌سازی دولت است.

بخش خصوصی چه می‌گوید؟

در مقابل، فعالان بخش خصوصی و جامعه هوش مصنوعی کشور باور دارند که بدون یک نهاد مستقل، امکان حکمرانی منسجم بر داده و فناوری وجود ندارد.
پوریا حداد، عضو کمیسیون هوش مصنوعی نظام صنفی رایانه‌ای تأکید کرد: «فرصت آزمون و خطا در حوزه هوش مصنوعی وجود ندارد. هر تأخیر، به معنی از دست رفتن موقعیت‌های منطقه‌ای و جهانی است. اگر ساختار فعلی پاسخگو بود، امروز باید شاهد دستاوردهای قابل دفاع داخلی یا بین‌المللی می‌بودیم.»

فرصتی برای بازتعریف مسیر

کارشناسان معتقدند تاسیس دوباره‌ی سازمان ملی هوش مصنوعی، اگر با حضور نیروهایی از دل اجتماع هوش مصنوعی و تعامل واقعی با بخش خصوصی همراه شود، می‌تواند موتور محرک تازه‌ای برای اقتصاد دانش‌بنیان کشور باشد.
در غیر این صورت، این فرصت تاریخی نیز ممکن است مانند بسیاری از تصمیمات فناورانه گذشته، در لایه‌های تصمیم‌سازی اداری گم شود.

انتهای پیام

گزارش از فاطمه ملکیان