چالش جذب نیروی توانمند در ایران

جذب نیروی متخصص، کارآمد و وفادار، یکی از از چالش‌های مدیران در هر سازمانی است. نیرویی که امروزه از آن به عنوان سرمایه‌ اصلی سازمان یاد می‌شود و نقش بسزایی در توسعه، موفقیت و پیشرفت مجموعه دارد.

جذب نیروی توانمند و مؤثر از مهم‌ترین دغدغه‏ های مدیران است که از همان ابتدا، هزینه‌هایی را چه از نوع مالی و چه از نوع وقت و انرژی به سازمان تحمیل می‌کند. یافتن بهترین و مناسب‌ترین روش برای جذب نیرو، نه تنها هزینه‌های این فرآیند را کاهش می‌دهد بلکه با مدیریت و کنترل آن می‌توان گامی مثبت در جهت قدرتمندی سازمان برداشت. روندی که در نهایت مجموعه را به سمت پیشرفت سوق خواهد داد. از این رو پیش از هر چیز باید از انواع روش‌های جذب نیرو و تفاوت‌های هر یک از آن‌ها آگاهی پیدا کرد تا بتوان با درایت در مسیر جذب سرمایه‌ انسانی توانمند و مؤثر قدم برداشت.

آشنایان و اطرافیان
یکی از مرسوم‌ترین روش‌های جذب نیرو، بهره‌گیری از دامنه ارتباطات در مجموعه است. معمولاً مدیران با اعلام مشخصات اولیه مورد نظرشان به همکاران و دوستان، سعی می‌کنند نیرویی را که به دنبالش هستند، بیابند. این روش رایگان است و با هدف جذب نیروی معتمد صورت می‌گیرد. اما به دلیل آن که غالباً زمان زیادی صرف پیدا شدن نیرو خواهد شد، امروزه کم‌تر مدیری به آن بسنده می‌کند. همچنین این روش از دامنه روابط انسانی پیرامون سازمان فراتر نمی‌رود و در بسیاری موارد مانع ورود نیروهای کارآمد به مجموعه خواهد شد. همچنین ممکن است به تدریج مشخص شود افراد پیشنهاد شده کارایی لازم برای پست‌های مربوطه را ندارند که این موضوع علاوه بر از دست دادن زمان، هزینه‌های دیگری را هم به سازمان تحمیل خواهد کرد. از طرف دیگر جذب نیروهایی که با استفاده از روابط آشنایان به سازمان راه پیدا می‌کنند، به دلیل حساسیت‌هایی که ممکن است در ارتباطات همکاران با هم ایجاد کند، پرریسک است و ممکن است منجر به کاهش بهره‌وری درون سازمان ‌شود. به همین دلیل غالباً به طور موازی در کنار استفاده از روش‌های دیگر استخدامی،‌ از آن بهره گرفته می‌شود.

درج آگهی در روزنامه‌ها
نشریات پرتیراژ را شاید بتوان یکی از شناخته شده‌ترین ابزارهای جذب نیرو نامید. درج آگهی در روزنامه‎ها‌ به دو روش انتشار در صفحات نیازمندی‌ها و درج در صفحات اصلی تقسیم می‌شود که هر یک هزینه و مخاطب خاص خود را دارند. درج آگهی در بخش نیازمندی‌های روزنامه به مراتب ارزان‌تر از درج در صفحات اصلی است، اما شانس دریافت رزومه‌های مفید و باکیفیت نیز به همان نسبت کم‌تر است. به عبارت دیگر در هر دو حالت یعنی چه درج در صفحات اصلی و چه درج در نیازمندی‌های روزنامه،‌ علاوه بر هزینه مالی قابل توجه، زمان زیادی صرف بررسی رزومه‌ها شده که طبق آمار تنها حدود 10 درصد رزومه‌های دریافتی، در رده رزومه‌های واجد شرایط برای پیگیری‌هایی بعدی قرار می‌گیرند. معروف‌ترین روزنامه‏ای که عمدتاً برای جذب نیروی ساکن تهران مورد استفاده قرار می‏گیرد، روزنامه همشهری است.

بنگاه‌های کاریابی
کاریابی‌ها، مراکزی هستند که خدمات استخدام به کارجویان و کارفرمایان ارائه می‌کنند. مشاوران و متخصصان کاریابی­ها برای موقعیت‌های شغلی‌ای که وجود دارد رزومه پیدا می­کنند، آن‌ها را غربال، با افراد مصاحبه و در نهایت گزینش شده‌ها را به کارفرما معرفی می­کنند. این مؤسسات برای انجام این مراحل و در صورت استخدام کارجو، مطابق با قوانین و عرف هر کشور، حق‌الزحمه دریافت می‌کنند. در اکثر کشورها این مبلغ از کارفرمایان اخذ می‏شود ولی در برخی کشورها نیز کارجویان موظف به پرداخت این مبلغ هستند.در این روش بنگاه‌های کاریابی رابطی بین کارفرما و کارجو هستند و با توجه به نیاز کارفرما، افرادی را پیشنهاد می‌دهند. در واقع بنگاه‌ها نقش مشاور و متخصص جذب نیرو را داشته و جستجوهای اولیه برای یافتن مناسب‌ترین کارجو و مصاحبه‌‌های اولیه با آن‌ها را انجام می‏دهند؛ با این هدف که کم‌ترین وقت و انرژی از کارفرما گرفته شود. گروه آتیه مدیریت یکی از بنگاه‌های کاریابی بنام در ایران را به عهده دارد.

سایت‌های استخدامی
با پیشرفت فناوری در دو دهه گذشته، با فراهم شدن بستر اینترنت در کشورها و افزایش تعداد کاربران اینترنتی، نوع دیگری از ابزارهای ارتباطی به وجود آمده‌اند. روزنامه‌ها و مجلات اینترنتی به عنوان سایت­های خبری، روشی نوین را برای ارتباط با مخاطبان خود شکل داده‌اند. همان­طور که این سایت­ها بخشی از اطلاعات و آگهی‌های خود را به صورت آنلاین عرضه می‌کنند، وب‌سایت‌های استخدامی (Job site) نیز به صورت اختصاصی به انعکاس آگهی‌های شغلی می‌پردازند. این سایت‌ها در واقع نیازمندی‌های آنلاینی هستند که آگهی‌های مربوط به استخدام‌ها را در معرض دید کاربران قرار می‌دهند. از آنجا که این سایت‌ها تمامی مزایای استفاده از دنیای مجازی مانند سرعت، عدم نیاز به رفت‌و‌آمد و غیره را فراهم می‌کنند، در سال‌های گذشته طرفداران زیادی در بین کارجویان و کارفرمایان در سراسر دنیا پیدا کرده‌اند. در این سایت‌ها افراد در سطوح و گروه­های شغلی مختلف رزومه خود را به صورت رایگان روی سایت قرار می­دهند و کارفرمایان و مدیران با پرداخت مبلغ مشخصی، می‌توانند به آن‌ها دسترسی پیدا کنند. معمولاً کیفیت سایت­های استخدامی بر اساس نوع و حجم رزومه­ های موجود و همچنین سهولت آسان از سایت سنجیده می­ شود.

امکان جستجوی پیشرفته با کلیدواژ‌ه‌ها و دسته‌بندی‌های مختلف، از مشخصات اصلی این نوع سایت‌هاست. نرم‌افزارهای این سایت‌ها غالباً به گونه‏ای طراحی شده است که کارفرمایان می‌توانند فیلترینگ دقیقی از مشخصات نیروی انسانی موردنظر خود به دست آورد و با صرف زمان اندکی به گزینه‌های واجد شرایط دست یابند.

چند سالی است به دلیل بالا بودن ضریب نفوذ اینترنت در ایران، توجه کارفرمایان به این سایت‌ها بیش از پیش جلب شده است. در این روش تعداد و کیفیت رزومه‌های دریافتی بسیار بالاتر از روش‌های دیگر است و کارجویان عضو در این سایت‌ها، از حداقل آشنایی با کامپیوتر برخوردارند که گزینه‌ مهمی برای کارفرمایان به شمار می‌آید.

نویسنده : سحرناز امیرطهماسب - سایت IranTalent.com