بهبود خدمات و امنیت اینترنت در سایه آینده نگری

تشکیل این شورا و مرکز ملی فضای مجازی که با حکم رهبر انقلاب، پیگیری خواهد شد، برکات، ابعاد، ویژگی ها و ضرورت هایی را به همراه دارد که لازم است توسط کارشناسان فضای مجازی، فعالان عرصه اطلاع رسانی و دیتا، و صاحب نظران اجتماعی، امنیتی، سیاسی و روابط بین الملل مورد بحث و بررسی قرار گیرد. 

 

بولتن نیوز، تلاش دارد که مهمترین محورهای تشکیل شورا و مرکز ملی فضای مجازی را با مخاطبان خود به بحث و تبادل نظر بگذارد و مهمترین برکات و ویژگی ها وضرورت های  آن را ارزیابی و مورد بررسی قرار دهد.

 

رهبر انقلاب اسلامی آثار چشمگیر شبکه جهانی اینترنت در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، لزوم برنامه ریزی و هماهنگی به منظور صیانت از آسیب های ناشی از آن، و بهره گیری حداکثری از فرصت‌ها در جهت ارائه خدمات گسترده و مفید به مردم را از دلایل اصلی ضرورت تشکیل شورای عالی فضای مجازی برشمرده اند و تاکید کردند: گسترش فزاینده‌ فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی به ویژه شبکه‌ جهانی اینترنت و آثار چشمگیر آن در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی و لزوم سرمایه گذاری وسیع و هدفمند در جهت بهره گیری حداکثری از فرصت های ناشی از آن در جهت پیشرفت همه جانبه کشور و ارائه خدمات گسترده و مفید به اقشار گوناگون مردم و همچنین ضرورت برنامه ریزی و هماهنگی مستمر به منظور صیانت از آسیب های احتمالی، اقتضا می کند که نقطه‌ کانونی متمرکزی برای سیاستگذاری، تصمیم گیری و هماهنگی در فضای مجازی کشور به وجود آید. به این مناسبت شورای عالی فضای مجازی کشور با اختیارات کافی به ریاست رئیس جمهور تشکیل می گردد و لازم است به کلیه‌ مصوبات آن ترتیب آثار قانونی داده شود.

این نکته حایز اهمیت است که هدف اصلی رهبر انقلاب، ایجاد تمرکز مدیریتی در عرصه سیاست ها، قوانین و بررسی ابعاد مختلف شبکه جهانی اینترنت و خدمات و برکات آن و همچنین نقاط ضعف و آثار منفی آن است و در نتیجه چنین شورا و چنین مرکزی قادر خواهد بود، که تمام دست اندرکاران و فعالان این عرصه را ساماندهی و قوانین و سیاست های متناسب و یکسان و هدف گذاری مشخص برای آنها را تعیین نماید. 

 

از آن جا که موضوع مدیریت فضای مجازی، با سلیقه ها و روش ها و ابزارهای مختلفی در سال های اخیر همراه بوده و نقاط قوت وضعف بسیاری را شاهد بوده ایم، تمرکز مدیریتی می تواند با هدایت عوامل و دست اندرکاران مدیریت سایبری و فضای مجازی،  به بهبود خدمات برای مصرف کنندگان و مردم از یک سو و مدیریت عرضه کنندگان، رشد شاخص های سرعت و کیفیت و کاهش آثار منفی سایت ها و اطلاعات مضر برای جوانان و نوجوانان از سوی دیگر منجر شود و قوانین و سیاست های مشخصی را مبنا قرار دهد تا ضمن استفاده از نکات مثبت و ویژگی های این پدیده عصر حاضر، از خسارت ها و انحراف های احتمالی جلوگیری شود و امنیت اجتماعی و روانی مردم را افزایش دهد. 

 

همچنین مدیران و مراکز هدایت سایبری و کنترل کیفی، نیز با توجه به مصوبات شورا و مرکز ملی فضای مجازی، دستاوردها و برنامه های یکسان برای مدیریت شبکه  خواهند داشت و کارهای پراکنده، افراط و تفریط در اعمال سلیقه ها و بی نظمی ها کاهش خواهد یافت. 

 

یکی از مهمترین الزامات افزایش کارایی در مدیریت سایبری و فضای مجازی، ایجاد انضباط و تکیه بر قوانین و مقررات شفاف و همه جانبه است تا همه دست اندرکاران و فعالان عرصه مدیریت شبکه، با توجه به این شاخص ها و قوانین و مقررات قادر به ایجاد انضباط باشند و این انضباط نیز بدون تمرکز مدیریتی ایجاد نمی شود. براین اساس، یکی از مهمترین برکات تشکیل شورا و مرکز ملی فضای مجازی، ایجاد تمرکز مدیریتی است که باعث انضباط و شفافیت و ارائه قوانین و مقررات مشخص مانند قانون تجارت، قانون مطبوعات، قانون امور مالیاتی و... خواهد شد و از آن جا که رئیس جمهور و روسای قوا و وزرا و مسوولان مربوطه در این شورا حضور دارند، این مصوبات، فصل الخطاب همه فعالان عرصه اینترنت خواهد بود و تکلیف همه مصرف کنندگان خدمات و عرضه کنندگان را مشخص خواهد کرد و باعث ساماندهی و نظم در فضای اینترنت  خواهد شد.

اعضای حقوقی این شورا عبارتند از: رئیس جمهور (رئیس شورای عالی)، رئیس مجلس شورای اسلامی، رئیس قوه قضائیه، رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، دبیر شورای عالی و رئیس مرکز، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر اطلاعات، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و همچنین اعضای حقیقی: حجج اسلام و آقایان: دکتر حمید شهریاری، دکتر سیّدجواد مظلومی، مهندس مسعود ابوطالبی، دکتر کامیار ثقفی، دکتر رسول جلیلی، دکتر محمد سرافراز و مهندس علیرضا شاه میرزایی می باشند که برای مدت سه سال تعیین می‌شوند.

 

ترکیب این شورا نشان می دهد که موضوع تشکیل شورای عالی فضای مجازی و مرکز آن، بسیار با اهمیت است که باعث شده بالاترین مقام کشور، به آن توجه داشته باشد و شورایی را مامور ساماندهی و بررسی ابعاد این پدیده جدید کرده اند که به سرعت در حال گسترش در تمام امور زندگی بشر است.

 

مقام معظم رهبری بر اثر گذاری مصوبات و برنامه ها وسیاست های این شورا و مرکز تاکید دارند و به همین خاطر سران سه قوه، و مهمترین مسوولان و نهادها و مدیران مرتبط با این حوزه، عضو این شورا هستند.

 

این شورا وظیفه دارد مرکزی به نام مرکز ملّی فضای مجازی کشور ایجاد نماید تا اشراف کامل و به روز نسبت به فضای مجازی در سطح داخلی و جهانی داشته باشد و تصمیم گیری نسبت به نحوه مواجهه فعال و خردمندانه کشور با این موضوع از حیث سخت افزاری، نرم افزاری و محتوایی در چارچوب مصوّبات شورای عالی و نظارت بر اجرای دقیق تصمیمات در همه سطوح تحقق یابد. 

 

رهبر انقلاب نکاتی را در مورد وظایف شورای عالی و مرکز فضای ملّی مجازی با تأکید بر توجه جدّی به آن، در پیوست این حکم ابلاغ کرده اند که نشان دهنده اهمیت این شورا و مرکز ملی فضای مجازی است و براین اساس، یک تحول مدیریتی عمده را در این حوزه شاهد خواهیم بود. 

 

 

یکی از برکات تشکیل شورا و مرکز ملی فضای مجازی، جنبه های علمی و آینده پژوهانه استفاده از فضای مجازی است و باعث خواهد شد که استفاده از ابزار اینترنت به رشد علمی و تحول بزرگ صنعتی کشور کمک کند و دستاوردهای انقلاب صنعتی و تحولات دیگر را به جامعه عرضه کند. از آن جا که در سال های اخیر و سه دهه بعد از انقلاب، رشد اختراعات و ابتکارات، رشد صنعتی، صنایع هوافضا و بسیاری دیگر از تحقیقات دانشگاهی وعلمی وصنعتی به بار نشسته و دستاوردهای بزرگی را برای کشور به همراه داشته است، در نتیجه استفاده از اینترنت با سرعت وکیفیت بالاتر وبهبود خدمات علمی از طریق فضای مجازی، ارتباط با مراکز تحقیقاتی و... علاوه بر کمک به رشد علمی صنعتی ایران اسلامی، باعث حمایت از مالکیت معنوی و حقوق مخترعین و دانشمندان و محققان کشور میشود و ایران را به مرکز علمی منطقه و جهان اسلام تبدیل خواهد کرد و ارزش افزوده مالی و اقتصادی وصنعتی آن نیز برکات بسیاری را به همراه خواهد داشت. 

 

 

در حال حاضر، یک بینش عمیق و آینده نگر را در  مدیریت فضای اینترنت و مجازی شاهد هستیم که این بینش عمیق و مدبرانه با تشکیل شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی، تقویت خواهد شد و در هدایت مردم، جامعه، جوانان، نوجوانان و جامعه علمی و تحولات حوزه های مختلف کشور اثر گذار خواهد بود. 

 

همچنین باعث خواهد شد که با تدابیری که در نظر گرفته می شود، سرعت اینترنت و خدمات رسانی در کشور افزایش و چند برابر شود و باعث خواهد شد که خدمات شرکت ها، دستگاه های اجرایی و موسسات مختلف افزایش یافته و مثلا خدمات بیمه و بانک و ... از طریق اینترنت با کیفیت و سرعت بیشتری عرضه شود.

 

 

مقام معظم رهبری در بخشی از حکم خود به این نکته اشاره کرده اند که ضمن تسریع در تشکیل مرکز ملّی فضای مجازی، رئیس و اعضای محترم شورا تلاش بایسته را در جهت دستیابی این مرکز به اهداف تعیین شده به کار برند. کلیه دستگاه های کشور موظف به همکاری همه جانبه با این مرکز می باشند.

 

این بخش از حکم ایشان نشان می دهد که بر سرعت بخشیدن به اهداف، برنامه ها و ماموریت این شورا و مرکز، تاکید شده است و شرایط فضای اینترنت در جهان، ضرورت بومی سازی و تطابق استفاده از این ابزار گسترده متناسب با ویژگی های بومی کشور، را بیش از پیش مطرح ساخته است و لازم است که متناسب با سرعت کشورهای پیشرفته، در ایران نیز شاهد رشد و توسعه فضای اینترنت باشیم.

 

از آن جا که تشکیل چنین شورایی و اهداف و وظایف آن، ابعاد گسترده ای دارد، لازم است که علاوه بر مشخص شدن ضرورت های این بخش گسترده و روبه رشد، به اهداف آن توجه شود و اثرات تشکیل چنین شورایی و همچنین نکات، راهبردها و برکاتی که می تواند داشته باشد، مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. 

 

اگر چه در ابتدا، تمرکز بخشیدن به برنامه های دست اندرکاران حوزه سایبری کشور، مهمترین برکت و ویژگی تشکیل این شوراست، اما باید بلافاصله وضعیت فضای مجازی در جمهوری اسلامی و موقعیت ما در جهان و همچنین مسائلی که کشورهای متعارف و طرف تخاصم جمهوری اسلامی برای ما ایجاد کرده، را مورد توجه قرار دهیم تا بحث امنیت اطلاعات مردم، حکومت، دستگاه های اجرایی و ماجراجویی و شیطنت های دشمنان نیز در دستور کار باشد. 

 

به عبارت دیگر، موضوع امنیت اجتماعی و امنیت اطلاع رسانی از طریق اینترنت، چه در سطح داخلی و چه در سطح بین المللی و مواجه شدن با رفتار آمریکا و متحدان آن باید یکی از اولویت های این شورا باشد. 

 

نکته عمده دیگر در رابطه با شورای عالی فضای مجازی، این نکته اساسی است که اگر چه اعضای آن از مدیران عالی رتبه کشور هستند و به همین میزان، توان تصمیم گیری اجرایی  و قدرت شورا را افزایش می دهند، اما با توجه به مشغله های بسیار اعضای شورا، لازم است که مشاوران، متخصصان و فعالان عرصه اینترنت، از هر قشر و دیدگاهی دعوت شوند و نقطه نظرات آنها به روز و دسته بندی و اولویت بندی شده در اختیار اعضای شورا قرار گیرد. تا کمبود وقت ومشغله اعضای محترم، منجر به کاهش کارایی این شورا نشود. 

 

تشکیل این شورا، و نکاتی که مقام معظم رهبری مورد عنایت قرار داده اند، قطعا علاوه بر توانمند سازی سایت های اجتماعی و رسانه های عمومی، رشد حوزه های تخصصی، علمی، بارور شدن استعدادها، دسترس بودن خدمات مردم و گسترش نقش اینترنت در خدمات رسانی مطلوب وسریع به مردم و کاهش ترافیک و رفت وآمد را مورد توجه قرار خواهد داد و منجر به تحول مدیریتی بزرگ در حوزه خدمات رسانی از طریق فضای مجازی خواهد شد. 

 

ایران از جمعیت ۷۰ میلیون نفری برخوردار است که ۵۶ درصد آنها کمتر از ۲۵ سال سن دارند. درحال حاضر ایران ۴۵ میلیون مشترک تلفن همراه و ۲۳ میلیون کاربر اینترنت دارد و در سال ۱۹۹۳ دومین کشور خاورمیانه بود که به اینترنت متصل شد و اکنون در میان پنج کشور اولی است که از نرخ رشد بالای ۲۰ درصد برخوردار است.

 

 شبکه ملی دیتای ایران نیز که توسط شرکت ارتباطات زیرساخت راه اندازی شده است، ۲۱۰ شهر ایران و ۶۰ هزار پورت پرسرعت را برای استفاده کاربران تجاری و ISP فراهم کرده است. 

 

ADSL  در سال ۲۰۰۴ وارد ایران شد و توانست با توسعه بازار خود جای فناوری های قبلی به ویژه دایل آپ را بگیرد و درحال حاضر بیشتر ارایه کنندگان خدمات ADSL در ایران چند سرویس مختلف از جمله دایل آپ، بی سیم نقطه به نقطه و وایمکس را ارایه می کنند.

 

ایران توانست در راستای توسعه فناوری اطلاعات جایزه ویژه یونسکو برای توسعه سرویس های ارتباطی در روستاها را به خود اختصاص دهد. کاربران ایرانی از پیامک بیش از سایر سرویس های ارتباطی برای برقراری ارتباط با دوستان خود استفاده می کنند و وبلاگ نویسی نیز در میان آنها از محبوبیت زیادی برخوردار است و ایران مکان چهارم در دنیا را در وبلاگ نویسی با ۶۰ هزار وبلاگ فارسی به خود اختصاص داده است.

 

عمده زیرساخت های ارتباط اینترنتی در ایران مبتنی بر دو شبکه تلفن ثابت و شبکه دیتا است. درحال حاضر تمامی استان های ایران به طور مستقیم با شبکه کابلی انتقال آسیا- اروپا یا جاده ابریشم ارتباط دارند که چین را به اروپا متصل می کند.

 

 

براساس برآورد موسسات بین المللی و آمریکایی، امنیت سایبری در جمهوری اسلامی به شدت و به طور بی سابقه بالا رفته است و ایران رتبه پنجم دنیا را از این جهت به خود اختصاص داده است اما تشکیل این شورای فضای مجازی، قطعا امنیت سایبری را در اولویت خود قرار خواهد داد وامنیت سایبری به شدت بالا خواهد رفت  و احتمالا رتبه ایران به چهار کشور اول جهان ارتقا می یابد. زیرا این توانایی و تخصص کارشناسی در کشور موجود است و اکنون باتمرکز مدیریتی در شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی و حمایت های مسوولان نظام، شرایط بهتری را در امنیت سایبری ایران شاهد خواهیم بود. 

 

یک مؤسسه آمریکایی، با توجه به آمار دریافتی از سازمان اطلاعات آمریکا، اعلام کرده است که ایران جزو 5 کشور دارای قوی ترین نیروی سایبری است. سیا با اذعان به توانایی و ابتکار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و همچنین برشمردن مشخصاتی از ارتش سایبر ایران اذعان می کند: با این آمارها می‌توان تا حدی توانایی علمی ایران در نبرد سایبر را تخمین زد.

 

وقتی کشورهای متعارف از جمله موسسات و سازمان های آمریکایی، چنین از قدرت سایبری ایران سخن می گویند، لازم است که تمرکز مدیریتی و یکی از برکات عمده تشکیل شورای ملی و مرکز ملی فضای مجازی را تقویت امنیت سایبری ارزیابی کنیم. زیرا امنیت فضای مجازی هم برای شهروندان ایرانی و حفظ اطلاعات کاری و شغلی و شخصی وخانوادگی آنها اهمیت دارد و هم در سطح ملی، دستاوردهای علمی و صنعتی و نظامی کشور باید محافظت شود و مجموعه اطلاعاتی که دشمن از طریق کسب آن، قصد لطمه زدن به ما را دارد، به خوبی صیانت و محافظت شود. 

 

مؤسسه دیفنس تک وابسته به مراکز امنیتی و اطلاعاتی آمریکا، ایران را یکی از 5 ارتش سایبری پیشرو جهان به ویژه در زمینه شناسایی و مقابله با سایت های غیر اخلاقی معرفی کرد.

 

این موضوع نشان می دهد که برای جامعه اسلامی ایران، مقابله با سایت های غیر اخلاقی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و کشورهای متعارف نیز این موضوع را پذیرفته اند که ایران به این نکات اخلاقی اهمیت زیادی می دهد و کسانی که بخواهند امنیت اخلاقی جامعه و حوزه شخصی ایرانیان را مورد تعرض قرار دهند، مورد مواخذه و محاکمه قرار می دهد. 

 

لذا قطعا یکی از مسائلی، که شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی به آن اهمیت زیادی خواهد داد، موضوع حفاظت از امنیت اخلاقی جامعه است و مقابله با تهاجم فرهنگی که در دو دهه گذشته مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده است، در لیست اهداف و اولویت های سایبری کشور خواهد بود.