کد مطلب:
جزئیات مدل‌های سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری در اکوسیستم فناوری
به گزارش سیتنا، دکتر علی ناظمی در وبینار معرفی خدمات معاونت سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری در سخنانی اظهار کرد: صندوق نوآوری و شکوفایی تا پایان خرداد ماه در ایجاد ۹ نهاد سرمایه‌گذاری خطرپذیر مشارکت و در سبد ۷ صندوق پژوهش و فناوری هم‌سرمایه‌گذاری کرده است.
وی در ادامه مدل‌های سرمایه‌گذاری و ابزارهای نوین صندوق نوآوری و شکوفایی در این زمینه را اینگونه تشریح کرد:
مدل‌های سرمایه‌گذاری
رویکرد سرمایه‌گذاری مستقیم صندوق نوآوری و شکوفایی تغییر یافته و مدل‌های تزریق منابع توسط صندوق و ورود به بازار VC شامل هم‌سرمایه‌گذاری با صندوق‌های پژوهش و فناوری، مشارکت در صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه بورسی، تامین مالی پروژه‌ای و ایجاد صندوق‌های پژوهش و فناوری جایگزین آن شده است. هدف از این مدل‌های سرمایه‌گذاری عرضه منابع به بازار VC و حضور فعال در اکوسیستم نوآوری است و بسته به موضوع، یکی از این چهار مدل استفاده می‌شود.
هم‌سرمایه‌گذاری
ساختار مدل هم‌سرمایه‌گذاری به این شکل است که در صورت سرمایه‌گذاری عاملان صندوق نوآوری و شکوفایی مانند صندوق‌های پژوهش و فناوری در یک طرح یا پروژه، صندوق نوآوری 4 برابر آن را در اختیار عامل قرار می‌دهد و نحوه تعامل آن قرارداد مشارکت بین صندوق و عامل است و صندوق در سود و زیان تا پایان پروژه همراه خواهد بود.
این مدل شامل دو گونه دو جزیی و سه جزیی است. در مشارکت دو جزیی ارکان مشارکت صندوق نوآوری و شکوفایی با عامل صندوق است و صندوق نوآوری 80 درصد از نقدینگی مورد نیاز را تامین می‌کند و عامل متعهد خواهد بود که حداقل 20 درصد از نقدینگی مورد نیاز موضوع مشارکت را از منابع خود تامین کند.
شیوه دیگر مدل هم‌سرمایه‌گذاری استفاده از یک نهاد همکار در کنار صندوق‌های پژوهش و فناوری است. شتاب‌دهنده‌ها، پژوهشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری و مراکز تحقیقاتی به عنوان نهادهای فعال در اکوسیستم نوآوری می‌توانند در کنار عاملان صندوق نوآوری و شکوفایی قرار گرفته و در تامین 20 درصد هزینه پروژه همکاری داشته باشند.
حداقل میزان سرمایه‌گذاری نهاد همکار و صندوق پژوهش و فناوری 5 درصد است و در مجموع باید 20 درصد از مجموع سرمایه‌گذاری را تامین کنند. تمامی مسئولیت سرمایه‌پذیر در این قالب با صندوق‌های پژوهش و فناوری است و صندوق نوآوری تنها با عامل مشارکت می‌کند.
نوع سرمایه‌گذاری در این مدل، آورده نقدی و ماهیت حقوقی آن، سهامی خاص است. موضوع مشارکت نیز باید دانش بنیان باشد و در صورتی که عامل دانش بنیان باشد الزامی به دانش بنیان بودن موضوع مشارکت نیست.
ترجیح صندوق نوآوری و شکوفایی مشارکت در موضوعاتی است که بازگشت سرمایه در 5 سال رخ دهد اما این دوره قابل تمدید است و در این مدت صندوق در سود و زیان طرح مشارکت خواهد کرد.
حجم سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای یک موضوع مشارکت در سبد پیشنهادی نمی‌تواند بیش از 50 درصد حجم کل سقف مشارکت یک عامل باشد. حداکثر ارزش مشارکت صندوق با یک عامل، محدود به سقف تعیین شده با آن عامل یا همان سقف مشارکت است.
برای محاسبه میزان آورده صندوق‌های پژوهش و فناوری و صندوق نوآوری و شکوفایی از ضریب هم‌سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود که حداقل آن یک به یک و حداکثر آن یک به چهار است. دو معیار آینده محور (اولویت فناوری) و مسئله محور (اولویت استراتژیک) در تعیین ضریب هم‌سرمایه‌گذاری تاثیر دارند؛ به عنوان مثال اگر یک پروژه فقط بعد راهبردی داشته باشد و تکنولوژی یا فناوری نداشته باشد میزان مشارکت صندوق یک به سه خواهد بود. ما به دنبال این هستیم که پول صندوق مشکلات کشور را برطرف کند.
در حال حاضر با صندوق‌های افلاک، صندوق تحقیق و توسعه در صنایع و معادن، صندوق شریف، صندوق سلامت تهران، صندوق یزد، صندوق پرشین داروی البرز و صندوق زیست فناوری هم‌سرمایه‌گذاری انجام شده است. برای صندوق نوآوری و شکوفایی کیفیت مهمتر از کمیت است و انتظار می‌رود که عاملان صندوق در پروژه‌هایی VC کنند که با تسهیلات نمی‌توان کمک کرد.
مشارکت در ایجاد صندوق‌های جسورانه بورسی
پروژه‌های استارت‌آپی، پلتفرم‌ها و IT می‌توانند از صندوق‌های جسورانه بورسی برای تامین مالی استفاده کنند. در این مدل صندوق نوآوری و شکوفایی به عنوان سرمایه‌گذار تا 40 درصد از منابع صندوق را می‌تواند مشارکت کند. این مشارکت صرفا تامین مالی خواهد بود و صندوق‌ها توسط صندوق نوآوری و شکوفایی مدیریت نمی‌شوند. طول عمر این صندوق‌ها حداکثر 7 سال است و بعد از طی شدن این دوره باید خروج کنند. صندوق‌های جسورانه بورسی سهم ندارند و یونیت دارند که این یونیت‌ها نیز قابل عرضه برای جذب سرمایه است. وضعیت این صندوق‌ها شفاف و مشخص است.
در حال حاضر صندوق نوآوری و شکوفایی بین 16.5 درصد تا 40 درصد در صندوق‌های جسورانه بورسی مشارکت دارد.
تامین مالی پروژه‌ای (RBF)
این مدل که تامین مالی مستقیم طرح‌های تجاری‌سازی محسوب می‌شود خیلی کم در ایران استفاده شده است و مدلی مبتنی بر درآمد است یعنی زمانی از این مدل استفاده می‌شود که امکان ارائه وثیقه و تضمین وجود ندارد و خریدار به دلیل عدم وجود محصول نهایی، ریسک فنی و موارد دیگر تمایل به لیزینگ ندارد و در نهایت موضوع از اولویت برخوردار است و منطبق بر ماموریت صندوق است.
اصول و مبانی تامین مالی در این پروژه به این شکل است که صندوق در فرایند تولید دخالت حداقلی خواهد داشت و در ساختار موجود و تعریف یک ساختار جدید دخالت نخواهد کرد، علاوه بر این مازاد بر سرمایه‌گذاری هیچ تعهدی مالی، بیمه‌ای، مالیات و غیره نخواهد کرد. اجتناب از ورود به حوزه ارزش‌گذاری، عدم تعریف مشارکت حقوقی و حساب مشترک، ایجاد انگیزه برای بهره‌وری و کارایی، از بین بردن انگیزه مخاطرات اخلاق و مشارکت در ریسک فنی از دیگر اصول صندوق نوآوری و شکوفایی در این مدل است.
به عبارت دیگر چارچوب مشارکت صندوق نوآوری در این مدل محدود به حوزه تجهیزات و مواد اولیه است و در حوزه نیروی انسانی و کارگاه و دانش فنی پروژه ورود نخواهد کرد و تنها در فروش و بهره‌برداری یا درآمد شریک خواهد شد.
زمان پایان قرارداد نیز بعد از رسیدن به نرخ بازدهی مورد انتظار (IRR) و سپری شدن مدت قرارداد بین 5 تا 7 سال خواهد بود. نرخ بازدهی مورد انتظار (IRR) نیز از مجموع 15 درصد بازده بدون ریسک و 6 درصد ریسک ناشی از دانش فنی محاسبه می‌شود.
ساختار قرارداد به صورت مشارکت در سود و زیان است و مقدار سود نیز قطعی نیست و اتمام قرارداد منوط به بازگشت اصل پول به علاوه بازده مورد انتظار یا ادامه تا پایان مدت مشارکت است.
مشارکت در ایجاد صندوق‌های پژوهش و فناوری
اولویت سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی برای تاسیس صندوق‌های پژوهش و فناوری در استان‌ها و مناطق محروم است و کل مشارکت 34 درصد خواهد بود و در حال حاضر در صندوق ارس، صندوق خراسان جنوبی، صندوق خراسان شمالی، صندوق لرستان و صندوق نوآوری و اجتماعی مشارکت دارد.
ابزارهای نوین
ابزارهای نوین برای جذب سرمایه سایرین به بخش دانش بنیان شامل حمایت از انتشار اوراق نوآوری (دانش بنیان) و ضمانت سرمایه‌گذاری است که بیمه سرمایه‌گذاری و اوراق اختیار فروش تبعی در زیر مجموعه این ابزار قرار می‌گیرد.
اوراق نوآوری (صکوک)
اوراق تامین مالی اسلامی یا صکوک اوراقی هستند که برای تامین مالی از بازار سرمایه با نرخ سود معین و سررسید معین منتشر می‌شود و برای تامین مالی پروژه، تامین سرمایه در گردش و خرید دارایی ثابت می‌تواند منتشر شود. این اوراق نیازمند ضامن از بین بانک‌ها، بیمه‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و نهادهای عمومی به عنوان ارکان انتشار هستند که سازمان بورس، صندوق نوآوری و شکوفایی را به عنوان ضامن برای انتشار اوراق دانش بنیان پذیرفته است و تحت نماد اوراق نوآور به زودی منتشر می‌شود.
حمایت صندوق به سه شکل قبول سمت رکن ضامن، تقبل کارمزد ارکان (ضامن، متعهد پذیره نویسی و بازارگردان) با پرداخت تمام یا بخشی از کارمزد ارکان و در نهایت با پرداخت سود بالاتر یا یارانه سود است.
مزیت استفاده از صکوک نوآوری شامل ورود به بازار سرمایه و تامین مالی برای شرکت‌های بزرگ (بالاتر از 50 میلیارد تومان)، استفاده از برند صندوق، تسهیل خروج شرکت‌ها، زیرساخت استانداردسازی و شفافیت برای شرکت‌های دانش بنیان و در نهایت مزیت بلند مدت همکاری شرکت‌های دانش بنیان با بازار سرمایه است.
بیمه سرمایه‌گذاری
دومین ابزار نوین صندوق نوآوری و شکوفایی، بیمه سرمایه‌گذاری است که طی آن سرمایه‌گذار در یک شرکت دانش بنیان می‌تواند با این ابزار بین 60 تا 90 درصد از اصل سرمایه‌گذاری خود را بیمه کند. در این زمینه توافق لازم با بیمه مرکزی انجام شده است و شرکت‌ها و هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری، فناوری‌های پیشرفته و راهبردی می‌توانند از این بیمه استفاده کنند.
اوراق اختیار فروش تبعی
اوراق اختیار فروش تبعی، ابزار نوین دیگر صندوق نوآوری و شکوفایی برای ضمانت سرمایه‌گذاری است، به این شکل که یونیت‌های صندوق‌های جسورانه بورسی با یک مبلغ معین به فروش می‌رسد و سرمایه‌گذاران و مردم می‌توانند این یونیت‌ها را در قالب اوراق خریداری کنند و صندوق نوآوری تضمین می‌دهد که این اوراق را در تاریخ مشخصی با مبلغی بیشتر خریداری کند. به عبارت دیگر دارنده اوراق اختیار فروش تبعی حق فروش(دریافت مابه‌التفاوت) سهم را در تاریخ معین به قیمت معین دارد.
انتهای پیام
افزودن دیدگاه جدید