تفاهم‌نامه اوراسیا؛ فرصتی برای جهش تولید دانش‌بنیان

به گزارش سیتنا، سینا ملکیان، کارشناس سنجش فناوری خاورمیانه، در ادامه یادداشت خود نوشته است:

صادرات نقش مستقیمی در توسعه و رشد اقتصادی کشور داشته و از اینرو سـازمان‌هـای دولتـی و غیرانتفاعی متعددی در ایران با استفاده از انواع برنامـه‌هـای تشـویق صـادرات اقـدام بـه حمایـت از فعالیتهای صادراتی شرکت‌ها میکنند. هدف این برنامه‌ها بهبود عملکرد صادراتی شـرکت‌هـا یـاتحریک آنها برای شروع و ادامه فعالیتهای صادراتی است.

به جهت تسهیل هرچه بیشتر در صادرات موافقتنامه تجارت ترجیحی بین ایران با پنج کشور اوراسیا (روسیه، قزاقستان، بلاروس، ارمنستان و قرقزستان)، در مهر ماه سال 98 امضا و از پنجم آبان ماه همان سال وارد فاز اجرایی شده است.

طرف اوراسیایی در 502 کد تعرفه کالا (کد ده رقمی) و طرف ایرانی در 380 کد تعرفه کالا (کد هشت رقمی) به طرف مقابل در حقوق و عوارض ورودی تخفیف داده و بر این اساس فرصت مغتنمی را برای تولید کنندگان ایران در عرصه کشاورزی و صنعتی مهیا کرده تا بتوانند یک مزیت نسبی را در مدت این توافق نامه نسبت به رقبا داشته¬باشند. آخرین آمارهای منتشر شده از سوی مرکز تجارت بین‌المللی (ITC) درخصوص وضعیت تجارت ایران با کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا، نشان می‌دهد مجموع صادرات ایران به ۵ کشور این اتحادیه در سال 2018 میلادی ۲/ ۹۱۸ میلیون دلار بوده و در مقابل صادرات کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا به ایران در سال ۲۰۱۸ حدود یک میلیارد و ۷۷۵ میلیون دلار به ثبت رسیده است.

این آمار در 5 ماهه اول اجرایی شدن تفاهم نامه به یک میلیارد و۴۸۹ میلیون و۲۳۲ هزار و۲۶۵ دلار رسیده است که از این مقدار ۶۷ درصد سهم واردات و ۳۳ درصد نیز سهم صادرات بوده است.

در این رابطه با همکاری سنجش فناوری خاورمیانه، کارگزار مرکز تعاملات بین الملل علم و فناوری به تحلیل و بررسی تفاهم نامه تجاری اوراسیا در ارتباط با اکوسیستم فناوری پرداخته شد. در این بررسی جزئیات کالاهای موجود در لیست 503 قلم کالا از سایت گمرک روسیه استخراج و سپس با توجه به جزئیات با لیست کالاهای دانش بنیان مطابقت داده شد.

در این بین با توجه به هشت فصل کالاهای دانش بنیان تنها در چهار فصل فناوری زیستی، کشاورزی و صنایع غذایی، دارو و فرآورده‌های پیشرفته حوزه تشخیص و درمان(سنتتیک، گیاهی- طبیعی سلولی و مهندسی بافت و بیوتکنولوژی)، مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی و ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته کالا موجود بود.

تعداد کالاهای تولیدی در ایران تعداد کالاهای دانش بنیان گروه کالا
6 6 فناوری زیستی، کشاورزی و صنایع غذایی
0 5 دارو و فرآورده‌های پیشرفته
46 94 محصولات مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی
49 60 ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته
101 165 مجموع

همان طور که در جدول فوق مشاهده می شود در بین 503 ردیف کالا، 165 کالای دانش بنیان موجود است و بر اساس اطلاعات جمع آوری شده 101 قلم کالا در ایران تولید می شود.

در این بین با توجه به بررسی اختلافات کدهای ترجیحی که براساس این موافقت¬نامه به دست¬آمده این توافق نامه بهترین فرصت را در ردیف کالاهای زیرمجموعه فناوری زیستی، کشاورزی و صنایع غذایی فراهم کرده اما باتوجه به تعداد کم کالا در بین کالاهای دانش بنیان در این حوزه لذا دو ردیف محصولات شیمیایی و ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته باتوجه به تعدد و تنوع تولیدکننده قدرت مانور بالاتری در این دو حوزه فراهم کرده است. اما در حوزه دارو با وجود نیاز زیاد بازار اوراسیا ولی در توافق نامه فرصتی ایجاد نشده و همچنین محصولات مورد نظر در ایران تولید نمی گردد.

در مجموع توافقنامه اوراسیا فرصت مغتنمی را در جهت افزایش صادرات و در امتداد آن رشد و جهش در تولید کشورمان فراهم می کند که با مشارکت بیشتر شرکت های دانش بنیان می تواند رشد چشمگیری درحوزه دانش بنیان داشته باشد.

انتهای پیام